Aandeel raadsleden met migratieachtergrond blijft achter

Het aandeel raadsleden met een migratieachtergrond is in de afgelopen zeven jaar vrijwel ongewijzigd gebleven: 6 procent in 2016 en 5,9 procent in 2023. Tegelijkertijd is het aandeel inwoners met een migratieachtergrond gestegen naar 25,2 procent. De gemeenteraad is daarom nog niet representatief genoeg als het gaat om migratieachtergrond.

Dit blijkt uit “Hoe divers zijn Nederlandse gemeenteraden”, een onderzoek van Floris Vermeulen van de Universiteit van Amsterdam in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Nederlanders met een migratieachtergrond zijn ondervertegenwoordigd in de gemeenteraad, vooral als het gaat om kleinere gemeenten.

Steden

In grote steden zijn de percentages raadsleden met migratieachtergrond het hoogst. Zo is in de gemeenteraden van de vier grootste gemeenten (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag & Utrecht) het percentage raadsleden met migratieachtergrond 31,7 procent. Het percentage inwoners met migratieachtergrond in die steden is 53,3 procent, dus bijna twee derde van deze mensen wordt vertegenwoordigd. In de grote steden lijken politieke partijen ook toegankelijker voor politici met een migratieachtergrond dan in andere gemeenten. Bovendien hebben in grote steden, linkse partijen meer zetels en bij linkse partijen zijn verhoudingsgewijs meer kandidaten met een migratieachtergrond.

Migratieachtergrond

Het grootste deel van de raadsleden met een migratieachtergrond hebben een Turkse, Marokkaanse of Surinaamse achtergrond. Vooral het percentage raadsleden met een Turkse achtergrond is in vrijwel alle provincies en steden relatief hoog. In de meeste gemeenten in Nederland zijn er weinig raadsleden met een andere migratieachtergrond, met uitzondering van de grote steden. Daar zijn nog wel relatief veel raadsleden met een andere migratieachtergrond dan Turks, Marokkaans of Surinaams.

Belang van diversiteit

Een diverse gemeenteraad is van belang omdat in een representatieve democratie, burgers zich vertegenwoordigd moeten voelen. Wanneer politieke vertegenwoordigers een representatieve afspiegeling zijn van de samenleving, zullen ze het best in staat zijn om onderwerpen te bespreken die leven in de samenleving. Politici uit ondervertegenwoordigde groepen brengen vaak specifieke onderwerpen in die voor die groep van belang zijn, bijvoorbeeld rondom discriminatie of religie. Daarnaast kan politieke vertegenwoordiging helpen in de politieke participatie van de minderheidsgroep.

Suggesties

Vermeulen geeft aan dat er vooral in kleine gemeenten extra aandacht nodig is voor vertegenwoordiging van Nederlanders met een migratieachtergrond. Er moet meer worden ingezet op diverse kandidatenlijsten. Daarnaast pleit hij voor meer onderzoek naar de relatie tussen representatieve politieke vertegenwoordiging op lokaal niveau. Daarmee zou in kaart kunnen worden gebracht wat de gevolgen zijn van de politieke ondervertegenwoordiging van Nederlanders met een migratieachtergrond.

Meer informatie

Voor het hele onderzoek van Floris Vermeulen, klik hier.

De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden vraagt in het kader van de duurzame, aantrekkelijkheid van het raadswerk voor een betere vertegenwoordiging in de raden van jongeren, vrouwen en raadsleden met een migrantenachtergrond. Aanbevelingen daartoe werden gedaan in het rapport “Jong, Kleur & Vrouw in de raad”

Meer vrouwen en migranten in de raad vergroot de herkenbaarheid van de raad, zo betoogde Liza Mugge bij aanvang van de raadsperiode 2022. Lees hier meer.

Voor meer informatie over de diversiteit van de raad, klik hier.