Actie Nederlandse Vereniging voor Raadsleden en griffiers geslaagd

De actie van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden en de Vereniging van Griffiers (VvG) om de geheime stemming bij (her)benoeming van burgemeesters, wethouders en andere politieke ambtsdragers te handhaven, is voorlopig geslaagd. 

Het wetsvoorstel van minister van Binnenlandse Zaken Plasterk om een einde te maken aan de geheime stemming over personen is door de Tweede Kamer van de lijst van hamerstukken gehaald. De Kamer heeft zich gevoelig getoond voor de argumenten van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden en de Vereniging van Griffiers. Volgens beide beroepsorganisaties dient te stemming over (her)benoeming van de commissaris van de Koning, de gedeputeerde, de burgemeester en de wethouder om fundamentele redenen geheim te blijven.

Stemming is geheim

De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden en de Vereniging van Griffiers hebben hun bezwaren tegen het voorstel van minister Plasterk per brief afgelopen week naar de Kamer gestuurd. De benoeming van personen is volgens de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden en Vereniging van Griffiers geheim vanwege de volgende twee fundamentele redenen:

• De stem op een persoon dient de stemgerechtigde volledig vrij te kunnen uitbrengen zonder enige druk van buitenaf. Het betreft een persoonlijke keuze van de kiezer en die keuze moet hij/zij in alle vrijheid kunnen maken. Die waarborg is er alleen bij schriftelijke stemming en niet bij hoofdelijke stemming;
• De gekozene dient niet belast te worden met de kennis wie er wel of niet op hem/haar heeft gestemd. Die kennis kan immers leiden tot vooringenomenheid of tot de – al dan niet terechte – aanname van vooringenomenheid bij de gekozene door de kiezer.

Strijdig met Gemeentewet

Daarnaast is het voorstel strijdig met de Gemeentewet. Zowel leden van de vertrouwenscommissie die advies moeten geven over de benoeming van een burgemeester als de raadsleden die zich daarna uitspreken over de voordracht hebben een geheimhoudingsplicht. De geheimhoudingsplicht kan niet worden opgeheven.

Het wetsvoorstel bevat een voorstel om ook voor herbenoeming een vertrouwenscommissie in te stellen. De verenigingen zijn mening dat een lid van de vertrouwenscommissie zich dan ook geheel vrij moet kunnen voelen de stem uit te brengen zoals hij/zij ook in de vertrouwenscommissie heeft laten blijken. De enige mogelijkheid daartoe is een geheime, schriftelijke stemming.

Raadsleden zijn tegen

Een onlangs gehouden peiling onder een honderdtal raadsleden laat zien dat 98 % van de raadsleden zich negatief heeft uitgesproken over hoofdelijk stemmen met betrekking tot benoemingen over personen.

De Vereniging van Griffiers en de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden bepleitten daarom dat het betreffende onderdeel uit het wetsvoorstel, geen onderdeel zou zijn van de besluitvorming donderdag in de Tweede Kamer. De wijziging is namelijk van dusdanige, fundamentele aard dat consultatie en behandeling in de Kamercommissie noodzakelijk is. De Kamer heeft dit pleidooi dus gevolgd.

Lees hier de brief aan de Tweede Kamer