Bijna 90% gemeenteraden vergadert weer fysiek

Bijna negen op de tien gemeenteraden vergaderen niet langer digitaal maar weer in het gemeentehuis of op een andere locatie met voldoende ruimte voor alle raadsleden. Dit blijkt uit een onderzoek dat de afgelopen week is uitgevoerd voor de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden. 

Veel gemeenteraden stapten in april – vanwege de coronalockdown – over op online vergaderen. Een toen in sneltreinvaart opgestelde spoedwet digitaal vergaderen maakte het mogelijk dat gemeenteraden niet langer fysiek bijeen moesten komen. Afgelopen zomer werd de tijdelijke wet die online vergaderen voor gemeenteraden mogelijk maakt, verlengd van 1 september tot 1 november 2020. 

Aangepaste opstelling 

Gemeenteraden blijken echter na de zomer al nauwelijks meer online te vergaderen. Uit het onderzoek van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden blijkt dat 87,7 procent van alle gemeenteraden inmiddels, in ieder geval ten dele, weer fysiek vergadert.
Fysiek vergaderen wordt overheersend gedaan in aangepaste opstelling in de raadszaal, vaak door ook gebruik te maken van de publiekstribune zodat er voldoende afstand gehouden kan worden. Doorgaans is er dan voor publiek eenvoudigweg geen plek. Geïnteresseerd publiek kan de vergaderingen online volgen of de opnamen achteraf terugkijken.    

Buiten de deur

Waar de raadszaal ongeschikt werd geacht vergaderen gemeenten ook op andere locaties. Zo vergadert de Tilburgse gemeenteraad al enkele maanden in het Willem II stadion en de raad van Amersfoort in de Prodentfabriek. Verder heeft de Leidse gemeenteraad besloten de rest van haar vergaderingen voor dit jaar te houden in het Naturalis Museum. 

Begraafplaats

Een opvallende locatie is gekozen door de raad van Woudenberg. Hun raadsvergaderingen worden gehouden in de aula van de lokale begraafplaats. Paradoxaal genoeg kunnen deze bijeenkomsten gezien worden als relatief levendig, de raad van Woudenberg weet namelijk in tegenstelling tot andere raden wel plaats te bieden aan publiek. 

Grote gemeenten vergaderen vaker fysiek

De grootste en kleinste gemeenten van Nederland, samen ongeveer de helft van de steekproef, waren specifiek beoordeeld om te controleren of zij afweken van het gemiddelde. Het valt op dat een relatief groot aandeel van de kleine gemeenten digitaal blijft vergaderen, terwijl het tegendeel gezegd kan worden voor de grotere gemeenten.
Van de in totaal 31 gemeenten met meer dan 100.000 inwoners vergadert slechts een enkele nog volledig digitaal. Deze enkeling die 3.23% van de grote gemeenten voorstelt is Maastricht, daar vergadert men ook nu nog volledig via MS Teams. Sommige andere grotere gemeenteraden, zoals die van Utrecht en Tilburg, hebben gekozen voor een combinatie, zij vergaderen ten dele nog digitaal. 

Van de kleinste 50 gemeenten, allen met minder dan 16.000 inwoners, vergaderen er tien nog immer digitaal, ofwel 20%. Dit verschil kan redelijkerwijs verklaard worden door een verschil in beschikbare middelen. Wanneer een grote gemeente niet de mogelijkheid heeft om de eigen raadszaal zo in te richten dat vergaderingen mogelijk zijn, kan men alsnog een andere ruimte huren, iets dat vanwege onder andere de kosten voor een kleine gemeenteraad misschien minder reëel is. 

Onderzoek

De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden heeft het onderzoek naar online of fysiek vergaderen afgelopen week uitgevoerd als een steekproef waarbij de wijze van bijeenkomen van bijna de helft van alle Nederlandse gemeenteraden is onderzocht. Uit het totaal aantal van 154 onderzochte gemeenten vergaderen er slechts 19 volledig digitaal, de andere 135 zijn inmiddels al weer grotendeels overgestapt op fysiek vergaderen.