Burgemeesters en griffiers de boer op voor rekenkamers

Het nut van een goede rekenkamer onder de aandacht brengen in zoveel mogelijk gemeenten. Dat is de missie van Raymond Vlecken, burgemeester van Weert en tevens voorzitter van de projectgroep lokale rekenkamers van het ministerie van Binnenlandse Zaken, gaat daarvoor op tournee.

Sinds 2002 is een rekenkamer verplicht. Gemeenten mogen ook met andere gemeenten een gemeenschappelijke rekenkamer instellen. Maar ondanks de verplichting beschikken ongeveer dertig Nederlandse gemeenten niet over een lokale rekenkamer, blijkt uit recent onderzoek. Of ze bestaan wel in naam, maar zijn feitelijk inactief en zonder budget.

Controleren en kaders stellen

Zonder goed functionerende rekenkamer(commissie) doen gemeenten zichzelf tekort, vindt Vlecken. Als partner en hulptroep kan dit instituut de gemeenteraad helpen om zijn controlerende en kaderstellende rol beter uit te voeren, is zijn pleidooi. In sommige gemeenten hebben gemeenteraad en rekenkamer een porretje nodig.

De projectgroep die Vlecken voorzit startte eind vorig jaar en er zijn inmiddels al gesprekken gevoerd. “Door open het gesprek aan te gaan, komen we snel toe aan de zaken die wat stroever lopen” aldus Vlecken. Soms is er een gebrek aan onderzoeksbudget, in andere gevallen gaat kan de relatie tussen raad en rekenkamer beter. Hier en daar hecht de raad geen waarde aan een rekenkamer, of vindt een gemeente zich hiervoor te klein. Tenslotte moet in gemeenten die een herindeling achter de rug hebben, de rekenkamer soms een nieuwe start maken.

Startprogramma goed moment

Met de projectgroep smeedt Vlecken het ijzer liefst als het heet is. De gemeenteraadsverkiezingen en meer nog het startprogramma van de nieuwe raden zijn daarvoor een uitgelezen moment. “Dan worden er afspraken gemaakt voor de komende raadsperiode”, aldus Vlecken. “Het is mooi als de nieuwe raad na het gesprek met de projectgroep een beter beeld heeft van rekenkamers.”

Naast Vlecken zitten de burgemeesters Kalfs (Lingewaard) en Gebben (Dronten), drie ervaren griffiers en rekenkamerleden in de projectgroep. Allen hebben vanuit verschillende rollen veel ervaring met lokale rekenkamers. Meer dan tijd kost het niet, want een bezoek van de projectgroep is gratis. Met een beter functionerende rekenkamer is dat snel weer terug verdiend, aldus Vlecken.

Meer informatie

De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden ziet de meerwaarde van lokale rekenkamers, maar vindt dat gemeenteraden zelf gaan over de invulling en het budget, niet de landelijke overheid. De vereniging heeft meerdere artikelen gepubliceerd over rekenkamers, en meegewerkt aan onder meer ‘inspiratiekaders’ met aanbevelingen en best practices: Inspiratiekaders effectieve invulling lokale rekenkamer. Gemeenteraden kunnen met dit document zelf aan de slag.

De inzet van de rekenkamer door de raad is een van de mogelijkheden om de positie van de gemeenteraad te versterken. De Rekenkamer is daarom een belangrijke hulptroep van de raad. Waarom de Rekenkamer onmisbaar is en hoe raden de Rekenkamer het beste kunnen inzetten, wordt verteld in de Goede Raad-video "De Rekenkamer als hulptroep van de raad"