CCV-onderzoek: raadsleden kunnen (te)weinig invloed uitoefenen op veiligheid
Raadsleden kunnen (te) weinig invloed uitoefenen op het thema veiligheid. Maar veiligheid blijft een hoge prioriteit bij gemeenten. Dat is net als in 2011 en 2015 de belangrijkste conclusie van het benchmarkonderzoek dat het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) onlangs heeft uitgevoerd.
Slechts 50% van de raadsleden zegt voldoende invloed uit te kunnen oefenen op het lokale veiligheids-beleid. Veiligheid heeft nog steeds een hoge prioriteit binnen gemeenten. Voor de helft van de ondervraagden is het de hoofdprioriteit van de partij. Een meerderheid van 59% denkt dat in de volgende raadsperiode niet bezuinigd hoeft te worden op veiligheidsbeleid. De grootste verschillen met het onderzoek in 2015 zitten in de lagere bekendheid met het integraal veiligheidsplan, de grotere ontevredenheid over het aantal wijkagenten en het toenemende gebruik van sociale media.
(Te)weinig invloed
De eigen invloed van de raadsleden op het veiligheidsbeleid is beperkt, volgens de meeste raadsleden. Deze invloed is afhankelijk van de wijze waarop het raadslid zijn rol zelf ziet en invult. Net als in 2015 denkt 59% van de raadsleden dat de regie op het lokale veiligheidsbeleid bij de Veiligheidsregio ligt.
Lagere bekendheid
Bij 69% van de raadsleden is een integraal veiligheidsplan (IVP) vastgesteld en 18% weet niet of dit er is. In 2015 zei 84% van de raadsleden een IVP te hebben en wist 11% dit niet. De aanbeveling luidt dan ook dat gemeenten het IVP met nieuwe raadsleden bespreken als zij geïnstalleerd worden. Daarnaast kunnen zij het plan levend houden tijdens de raadsperiode door de uitvoeringsplannen onder de aandacht te brengen. Op deze manier komt het onderwerp veiligheid structureel aan de orde.
Ontevreden over aantal wijkagenten
Van de raadsleden is 56% ontevreden over het aantal wijkagenten. Dit was in 2015 nog 38%. Iets minder dan de helft vindt het inzetten van gemeentelijke toezichthouders, handhavers en boa’s een goed alternatief. Raadsleden zijn hierover wat positiever dan in 2015. Over de invloed van de gemeente op de lokale politie-inzet is een derde van de raadsleden ontevreden en een derde heeft hierover geen mening.
Meer sociale media
Niet verrassend is het contact via sociale media met burgers toegenomen. Lokale kranten worden ook nog steeds veel gebruikt, maar is sinds 2015 wel minder geworden. Twee derde van de raadsleden gebruikt sociale media. In 2015 was dit nog maar een derde. Contact met inwoner via de lokale krant is gedaald van 78% in 2015 naar 62% in 2021.
De helft van de raadsleden (51%) zegt mensen op straat aan te spreken. Dit is ongeveer gelijk aan 2015. Als er meer raadsleden op sociale media zitten, is het belangrijk hier binnen de fractie goede afspraken over te maken. De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden kan hierbij ondersteunen.
Overige aandachtspunten
Uit het onderzoek komt ook naar voren dat 68% van de raadsleden vindt dat de maatschappelijke onrust toeneemt. 68% wordt vaker geconfronteerd met burgers die hun wantrouwen en onvrede uiten. Ruim 60% van de raadsleden zegt dat de gemeente daar goed mee omgaat. Verder geeft de helft van de raadsleden aan over voldoende informatie en deskundigheid te beschikken om tot goede afwegingen te komen bij lokale beslissingen. Hiervan maakt 69% vooral gebruik van de website van VNG en 65% van de website van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden.
Behoeften raadsleden
In het onderzoek is ook gevraagd welke behoeften raadsleden hebben bij het uitoefenen van hun functie. Hierbij heeft 40% van de raadsleden aangegeven er behoefte aan te hebben om verbale agressie, bedreiging en intimidatie in de gemeente te bespreken. 50% wil meer bijeenkomsten over veiligheidsvraagstukken en 32% wil een helpdesk voor vragen over veiligheid. Daarnaast heeft 28% behoefte aan opleidingen en/of trainingen en wil 26% meer informatie via websites verkrijgen. Het gaat hier vooral om de websites van de VNG en de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden.
Over het onderzoek
Raadsleden hebben een kaderstellende, controlerende en volksvertegenwoordigende rol bij het tot stand komen van het lokale veiligheidsbeleid. De vragenlijst van het CCV-onderzoek is naar alle leden van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden gestuurd. Hiervan hebben 425 raadsleden de vragenlijst ingevuld. Dat is een respons van 5%, iets meer dan in 2015. Het CCV deed dit onderzoek in opdracht van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden en het ministerie van Justitie en Veiligheid. Met deze partners bespreekt het CCV dan ook op welke wijze de uitkomsten een plaats
Meer informatie
Voor meer informatie over het ondersteuningsteam en hoe om te gaan met agressie en geweld, zie de themapagina agressie en geweld.
