Combinatie van gewone en digitale raadsvergadering verboden

Het is verboden om een raadsvergadering uit te voeren in een combinatie van fysieke en digitale vergadering. De spoedwet digitale beraadslaging en digitale besluitvorming geeft gemeenteraden de keuze tussen óf een gewone, zogeheten fysieke vergadering in de raadszaal (voorlopig met 1,5 meter afstand) óf een digitale raadsvergadering. Toch kiezen voor een combinatie, een zogeheten hybride vergadering, leidt tot serieuze vragen over de rechtmatigheid van genomen besluiten.

Meer informatie over lokale democratie en het coronavirus vindt u onder andere op de speciale pagina van Democratie in Actie.

Douwe Jan Elzinga vroeg zich vorige week in zijn column nog af of een mengvorm van fysiek en digitaal vergaderen mogelijk is. Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) schept daar nu duidelijkheid over. De spoedwet digitale beraadslaging en digitale besluitvorming dwingt de gemeenteraad tot het maken van een keuze tussen digitaal of zogeheten fysiek vergaderen. “Dat mengvormen niet mogelijk zijn volgt uit de afzonderlijke toegang die nodig is voor de digitale vergadering en de quoraregelingen. Omdat ieder lid afzonderlijk toegang moet (kunnen) hebben tot de digitale vergadering, is het niet toegestaan dat een aantal leden via een gezamenlijke verbinding, bijvoorbeeld in de raadzaal, deelneemt aan een digitale vergadering. Omgekeerd is het niet mogelijk om langs digitale weg aan een fysieke vergadering deel te nemen, omdat dan de presentielijst niet getekend kan worden. De spoedwet schrijft namelijk voor dat voor een digitale vergadering de presentie langs digitale weg wordt opgemaakt en de Gemeentewet dat dit voor een fysieke vergadering via een presentielijst gaat die getekend moet worden”, zo schrijft het ministerie van (BZK) op de website voor lokale democratie in de rubriek coronavragen.

Mengvorm in strijd met wet

Voor beide soorten (fysiek en online) geldt dat meer dan de helft van de raadsleden aanwezig moet zijn. Daarom kunnen er geen parallele vergaderingen worden gehouden. De reden hiervoor is dat er sprake moet zijn van een gelijk speelveld voor de verschillende raadsleden. Het blijkt dat een aantal gemeenteraden overweegt om een mengvorm te organiseren waarbij een (klein) deel van de raadsleden aanwezig is in de raad en de overige leden via de digitale verbinding toegang hebben tot de vergadering. Dat is dus in strijd met de wettelijke afspraken. Raadsleden kunnen er wel voor kiezen niet naar de vergadering te komen en als publiek de vergadering te volgen. Zij tellen dan echter niet mee voor het quorum dat vereist is voor het wettelijk vergaderen en besluiten.

Stemming

Er is in alle gevallen zowel een quorum voor het openen van de vergadering als voor een geldige stemming. Het gaat er dus niet alleen om dat er voldoende raadsleden aanwezig zijn bij de opening van de vergadering, maar ook om een dermate grote aanwezigheid dat bij stemming meer dan de helft van de zitting hebbende leden een stem uitbrengt, met uitzondering van de leden die zich onthouden van stemming. Maar dit onthouden moet dan wel in de fysieke vergadering gebeuren en kan niet via een parallelle digitale vergadering gedaan worden, aldus het ministerie van BZK in een toelichting. 

Meer informatie

Voor meer antwoorden op vragen in verband met digitaal vergaderen en besluiten kunt u terecht op de website van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden en op de pagina Antwoord op Coronavragen op de website van Democratie in Actie, het samenwerkingsprogramma van ministerie van BZK, VNG, Nederlandse Vereniging voor Raadsleden, Vereniging van Griffiers, Nederlands Genootschap van Burgemeesters, Wethoudersvereniging en Vereniging van Gemeentesecretarissen.