Criminelen op kieslijst niet ondenkbaar
Het is niet ondenkbaar dat lokale politieke partijen te maken krijgen met infiltratie van de onderwereld. Nu de overheid ondermijning steeds harder aanpakt, zoeken criminelen wegen om terug te slaan. Die vinden zij via de lokale politiek.
Het is met name in Noord-Brabant al langer een probleem: vermenging van boven- en onderwereld door georganiseerde misdaad. In een interview in de Volkskrant spreekt hoogleraar criminologie Emile Kolthoff zijn zorgen uit over het volgende hoofdstuk dat hier mogelijk aan toegevoegd kan worden: infiltratie in kieslijsten van criminelen.
Uit een inventarisatie van het Expertisecentrum Veiligheid van Avans Hogeschool en het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid (CCV) blijkt dat het een realistisch scenario is dat criminelen via democratische weg gaan proberen om hun invloed te vergroten. ‘’Partijen hebben moeite om kandidaten te vinden, dus ze zijn vaak allang blij met enthousiaste aanmeldingen'’, aldus Kolthoff. ‘’Ook is het in veel gemeenten niet moeilijk om als je op een lage plek op de lijst terechtkomt met voorkeursstemmen toch in de raad te komen.’’
Lokale partijen vatbaarder
Volgens Kolthoff zijn lokale partijen in theorie vatbaarder voor onbedoelde criminele inmenging dan landelijke partijen. Landelijke partijen hebben doorgaans beleid om dit te voorkomen door bijvoorbeeld integriteitsverklaringen te laten ondertekenen door kandidaten. Ook de toetsing van lokale kandidaten die vaak plaatsvindt vanuit landelijke partijkantoren vormt een barrière.
Alerte selectiecommissies
Het waarborgen van integriteit in selectiecommissies behoort hoge prioriteit te hebben, zo kwam ook naar voren in een bericht dat eerder dit jaar verscheen. Deze integriteit kan het beste gewaarborgd worden door de selectiecommissies zo onafhankelijk mogelijk te laten functioneren, dus door er geen zittende raadsleden of bestuursleden in plaats te laten nemen. ‘’Dit is van groot belang, omdat er al signalen zijn dat er momenteel gemeenteraadsleden zijn met verkeerde contacten’’, meldt Kolthoff. ‘’Wanneer het daadwerkelijk zo ver komt dat criminelen en de gemeenteraad terecht komen, is het al te laat. Als gekozen raadslid kun je niet zomaar uit de raad worden verwijderd.’’
Aandacht voor ondermijning
Onlangs heeft de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden aandacht geschonken aan het thema ondermijning en lokale politiek. Lees in de ‘Handreiking integriteitstoetsing kandidaten voor decentrale politieke partijen’ hoe hier het beste mee omgesprongen kan worden.