De raad bepaalt wie burgemeester wordt
Raadsleden moeten bewuster worden dat niet de commissaris van de Koning, maar de raad zelf de grootste rol speelt bij het benoemen van een nieuwe burgemeester. Zo ook voor raadsleden in bijvoorbeeld de gemeente Lingewaard; daar begint binnenkort de procedure voor het benoemen van een nieuwe burgemeester nadat Marianne Schuurmans-Wijdeven opgestapt is en voorgedragen als burgemeester van Haarlemmermeer.
Allereerst stelt de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties op advies van de commissaris van de Koning de vacature van burgemeester open. In deze periode van sollicitaties die binnen komen druppelen, begint de rol de van de raad in het benoemingsproces.
De rol van de raad
De gemeenteraad stelt uit zijn midden een vertrouwenscommissie samen welke zich intensief bezig gaat houden met het benoemingsproces. Deze vertrouwenscommissie heeft twee belangrijke taken:
- Het opstellen van een profielschets van de nieuwe burgemeester;
- Selecteren van de twee beste kandidaten als beoogd burgemeester.
De vertrouwenscommissie begint met het opstellen van een profielschets van de nieuwe burgemeester. De profielschets bevat een duidelijke analyse van de context van de gemeente, de verwachtingen van de burgemeester op taken en rollen en een heldere beschrijving van de gewenste persoonlijkheid van de burgemeester. Belangrijk is dat de vertrouwenscommissie tijdens het opstellen van deze profielschets de wensen, eisen en verwachtingen van de raad duidelijk naar voren laat komen. Nog belangrijker is echter dat de raad voor zichzelf duidelijk heeft welke wensen, eisen en verwachtingen hij van de nieuwe burgemeester heeft.
Nadat alle sollicitaties zijn binnengekomen, stellen de vertrouwenscommissie en de commissaris een selectie kandidaten vast. Vervolgens voert de vertrouwenscommissie met deze selectie sollicitatiegesprekken. Aan de hand van de opgestelde profielschets selecteert de vertrouwenscommissie twee kandidaten als beoogd burgemeester.
De gehele raad besluit uiteindelijk in een besloten vergadering welke van deze twee kandidaten hij voordraagt als nieuwe burgemeester. Deze aanbeveling wordt met het advies van de commissaris van de Koning naar de minister van BZK gestuurd, waarna de Koning de burgemeester benoemt bij Koninklijk Besluit.
De raad bepaalt
Belangrijk in dit proces is dat de raad weet wat hij wil. Bij het samenstellen van de vertrouwenscommissie moet de raad duidelijk hebben welke wensen, eisen en verwachtingen hij heeft van de nieuwe burgemeester. De taak van de personen die in de vertrouwenscommissie zitten, is om aan deze wensen, eisen en verwachtingen te voldoen in het opstellen van de profielschets en bij de selectie van kandidaten. Als dit goed wordt gedaan, bepaalt de raad voor grote mate wie de nieuwe burgemeester wordt. Raadsleden moeten daarom beseffen dat hun rol in het benoemingsproces groot is en hiernaar handelen.
Lingewaard
Voor de gemeente Lingewaard betekent dit dat de raad van Lingewaard nu al moet gaan nadenken en gaan bepalen wat voor burgemeester ze willen hebben. Door vroeg duidelijk te hebben aan welke criteria de burgemeester moet voldoen, kan de vertrouwenscommissie veel krachtiger het benoemingsproces ingaan. Zo vult de raad zijn rol goed in, blijft de raad sterk in het gemeentehuis en krijgt Lingewaard de burgemeester die bij Lingewaard past.
Meer info
- De Handreiking burgemeesters – Benoeming, herbenoeming, klankbordgesprekken en afscheid van het ministerie van BZK voor allerlei handvatten in het benoemingsproces van burgemeesters;
- Op de website van het ministerie van BZK is een beknopte samenvatting van het benoemingsproces van burgemeesters te vinden;
- Goede Raad: De raad en het benoemen van een nieuwe burgemeester;
- Onze webpagina Burgemeester voor algemene informatie over het ambt van burgemeester.
