Discussie over raadslid werkzaam in de eigen regio
Raadsleden mogen vanaf 1 januari 2023 niet werken bij een organisatie waar zij werkzaamheden voor de eigen gemeente uitvoeren. Na de Tweede Kamer is ook de Eerste Kamer met de zogenaamde integriteitswet akkoord gegaan.De combinatie raadslid zijn en werken bij gemeenschappelijke regeling is nog wel toegestaan onder bepaalde voorwaarden, daarover leest u hier verder.
De minister wil met de wetswijziging duidelijkheid verschaffen over (on)verenigbare betrekkingen van raadsleden. Vanaf 1 januari mogen raadsleden alleen werkzaam zijn voor een samenwerkingsverband, waarin de eigen gemeente deelneemt, als zij daar geen werkzaamheden voor de eigen gemeente verrichten. De randvoorwaarde is echter wel, zoals eerder bleek uit de schriftelijke behandeling, dat er geen sprake mag zijn van een directe gezagsverhouding.
Bij persoonlijke belangen geen deelname aan beraadslaging
Een ander, nieuw punt is dat raadsleden niet meer mogen deelnemen aan de beraadslaging in de gemeenteraad op onderwerpen waar zij persoonlijk belang bij hebben. Voorheen was al geregeld dat raadsleden in zo’n situatie zich moesten onthouden van stemming. Veel raadsleden kozen er toen al voor om niet in de beraadslaging deel te nemen.
Terstond melden van nieuwe nevenfuncties
Raadsleden moeten nieuwe nevenfuncties direct melden. Eerder was niet gespecificeerd wanneer raadsleden dat moesten melden, maar nu moet dat terstond bij het aannemen van een nieuwe functie gebeuren. De wet verduidelijkt ook dat een nieuwe nevenfunctie niet mag inhouden dan een raadslid werkzaam is voor de eigen gemeente.
Vrijheid keuze wethouder wordt ingeperkt
De keuzevrijheid van raadsleden wordt ingeperkt als het om de wethouder keuze gaat. Zij mogen namelijk geen wethouders meer aanstellen die niet een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) kunnen overleggen. De gemeente mag overigens geen VOG vragen van raadsleden, zij mag dit wel vragen van commissieleden.
Versterkte rol commissaris bij integriteitsuitdagingen binnen gemeente
De Commissaris van de koning krijgt bij het ingaan van de nieuwe wet de mogelijkheid om alle vergaderingen van een gemeentebestuur bij te wonen en alle bescheiden waar een gemeentebestuur over beschikt tot zich te nemen. Hierdoor wordt zijn rol versterkt om op te treden bij verstoorde bestuurlijke verhoudingen en wanneer de bestuurlijke integriteit in een gemeente in het geding is. Een versterking van de rol van de commissaris van de koning betekent automatisch een uitholling van de rol van de lokale ordebewaker, de burgemeester.
Meer weten?
De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden heeft veel gepubliceerd over de integriteit voor raadsleden, bekijk hier onze leeromgeving.
Lees hier meer over de (on)mogelijkheden van het vragen van een VOG verklaring van raadsleden.
De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden heeft eerder geconsulteerd op de wet en kon zich niet vinden in alle wetswijzigingen.
