Duidelijke routekaart integriteitsmeldingen in Eindhoven

De gemeente Eindhoven heeft een duidelijke routekaart om mogelijke integriteitsschendingen door politieke ambtsdragers te melden of bespreken. Vanuit verschillende rollen en perspectieven, onder andere die van raadsleden, zijn alle opeenvolgende processtappen in kaart gebracht.  

Zorgvuldigheid en goede omgangsvormen, toezien op naleving van de gedragscode en onderliggende wetgeving stijgen uit boven partijpolitiek, benadrukt het document. De af te leggen weg begint voor raadsleden vaak, maar niet áltijd, bij de griffier. De te nemen stappen hebben ook betrekking op vermoedens over ambtenaren uit de ambtelijke organisatie en leden van de griffie.

Eerste aanspreekpunt

Steeds duiden de afspraken wie het eerste aanspreekpunt is voor de politieke ambtsdragers en welke vervolgstappen (mogelijk) volgen. Op deze wijze is er steeds duidelijkheid over de te ondernemen stappen en de personen die aan zet zijn bij de verschillende stappen.

Niet voor de bus gooien

Ook veiligheid, terughoudendheid (bijvoorbeeld tegenover de pers) en bescherming van individuen maken deel uit van de afspraken, om de geloofwaardigheid van de politiek niet te schaden en geen individuele politieke ambtsdragers voor de bus te gooien.

Twijfel over eigen handelen

Twijfelt bijvoorbeeld een raadslid over het eigen, nog uit te voeren handelen, dan vraagt hij/zij de griffier om advies. Is de gedeelde conclusie is dat het geen schending betreft, dan is de zaak afgedaan. Komen raadslid en griffier er niet uit, dan stappen ze samen naar de burgemeester. Die geeft advies, en het raadslid volgt dat in beginsel op. Wordt daarvan afgeweken, dan meldt het raadslid dit zelf aan de gemeenteraad. Anders doet de burgemeester het. Is er achteraf twijfel over het eigen handelen (of nalaten), is opnieuw de griffier de eerst aangewezene om het mee te bespreken. De eventuele volgende stappen hierna zijn min of meer gelijk.

Onderlinge aanspreekcultuur

De route bij twijfel over een college-raadslid start ook bij de griffier. Maar bij een goede onderlinge 'aanspreek-cultuur' kan het raadslid eerst het collega-raadslid zelf benaderen. Houdt het raadslid een andere kijk op de zaak dan de griffier, dan kan melding gedaan worden bij de burgemeester. Die besluit of er op doorgegaan wordt, of dat de zaak is afgedaan.

Wethouder

Bij vraagtekens over een voorgenomen handeling van een wethouder bespreekt het raadslid dit met de betrokken bestuurder zelf, of met de griffier. Verdwijnt daardoor de twijfel niet, dan wordt burgemeester aan de jas getrokken. Deze formuleert (eventueel na raadpleging van interne en/of externe deskundigen) een advies aan de wethouder.

Commissaris der Koning

Is juist de burgemeester de persoon e dus voorzitter van de raad wiens gedrag of handelen in twijfel wordt getrokken, dan wordt dit opgenomen met de griffier. Het raadslid kan ook zelf de burgemeester aanspreken. Laatstgenoemde overweegt of advies van de Commissaris der Koning gewenst is. En tenslotte kan ook het optreden van de griffier integriteitsvragen oproepen. Wederom is zelf aanspreken een mogelijkheid. Is de kwestie daarmee niet uit de wereld, dan kan de burgemeester geïnformeerd worden. Als de griffier niet van zin het oordeel van de burgemeeste rop te volgen, dan meldt de griffier dit aan de werkgeverscommissie. Bij het uitblijven van die stap doet de burgemeester dat. Bij twijfels over de integriteit van ambtenaren schakelt de burgemeester als dat nodig wordt geacht is de gemeentesecretaris in.

Geen verschil oppositie en coalitie

Over de ondergrenzen van integriteit zijn alle partijen in de Eindhovense politiek het eens. Het verschil tussen oppositie en coalitie mag geen verschil maken. “Gebeurt dat toch, dan is de kans groot dat er onrecht geschiedt.” In alle stadia van de afhandeling van een kwestie moet het aantal mensen dat erbij betrokken wordt, zo klein mogelijk moet zijn. Pas als er een oordeel is of het een schending is en er een oordeel ligt over de ernst daarvan en een passende sanctie, mag en moet de kwestie naar buiten worden gebracht, aldus de routekaart.

Geen statisch document

De Procesafspraken Integriteit zijn geen statisch product. Ze zullen in de gemeente Eindhoven met enige regelmaat tegen het licht worden gehouden, “steeds met het oog op het bevorderen van het goed functioneren van het gemeentebestuur.”

Meer informatie

Zie ook: Procesafspraken handhaving integriteit gemeentebestuur Eindhoven