Durf als presidium ook besluiten te nemen namens de raad
Bestuurlijke vernieuwing een hot topic binnen het lokale bestuur. Veel mogelijkheden om inwoners meer bij de vormgeving van beleid te betrekken passeren de revu. Het presidium kan hier een rol in vervullen.
Dit is één van de tips die Samenspel Lokale Democratie in Beweging aan presidia geeft om bestuurlijke vernieuwingen te realiseren. Zo zijn er nog vele andere tips die worden genoemd in het onderzoeksrapport van Samenspel Lokale Democratie. Met hulp van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden en de Vereniging van Griffiers hebben zij de vraag Hoe komt en blijft vernieuwing op de agenda van de gemeenteraad? getracht te beantwoorden, waarbij nadruk wordt gelegd op de rol van de presidia in dit proces van bestuurlijke vernieuwingen.
Wat de samenstelling van het presidium is en hoe deze functioneert, verschilt per gemeente. De basis is echter dat het presidium het dagelijks bestuur van de gemeenteraad is, dat het bestaat uit de fractievoorzitters met de burgemeester en de griffier en dat het over de agenda en werkwijze van de raad gaat.
Hoewel het gebruikelijk is dat het presidium normaliter een agenda bepalende functie voor de gemeenteraad heeft en daarmee bepaalt welke onderwerpen op welke wijze door de gemeenteraad worden besproken, kan het ook zijn dat het presidium het orgaan voor bestuurlijke vernieuwing is. Wanneer dit het geval is, functioneert het presidium als initiatiefnemer.
Het presidium als initiatiefnemer
Bij de rol van initiatiefnemer wordt logischerwijs in eerste instantie gedacht dat het presidium zelf de vernieuwingen bepaalt. Dit is echter niet juist. Het presidium is meer een overlegorgaan waar de leden in een zwak gepolitiseerde omgeving bepalen welke issues, plannen en (eventuele) bestuurlijke vernieuwingen op de agenda van de gemeenteraad zouden moeten komen. Om bestuurlijke vernieuwingen te realiseren, moeten raadsleden, griffiers en burgemeester door het presidium geprikkeld worden. Zo kunnen griffiers bijvoorbeeld een hele belangrijke rol hierin spelen door veelvuldig op eigen initiatief voorstellen te schrijven en aan raadsleden door te geven.
Dit rapport is geen klaagzang op de rigiditeit van het lokale bestuur. Integendeel. Uit praktijkvoorbeelden van Zwolle blijkt dat bestuurlijke vernieuwingen zeker mogelijk zijn. Zo vinden in Zwolle informatierondes verspreid over de stad plaats in plaats van traditioneel op het gemeentehuis. Uit ervaring is gebleken dat deze bijeenkomsten succesvol waren, waar burgers degelijke voorstellen hebben kunnen formuleren.
In het rapport komen vele aanbevelingen naar voren, waaronder dus bovengenoemd advies voor griffiers, maar ook voor raadsleden: “Word weer meer een volksvertegenwoordiger in plaats van een vergadertijger.”
Wilt u alle tips weten of het hele rapport lezen, klik dan hier.