Durven experimenteren in Rotterdam
ROTTERDAM – Experimenteren door én met bewoners. Dat was het doel voor de gemeente van het experiment Mooi Mooier Middelland in Rotterdam. Hierbij was het voor de raad belangrijk terug te stappen in haar kaderstellende rol, en elkaar ruimte te geven om te experimenteren.
Het project Mooi Mooier Middelland startte in 2014. Bij de coalitieonderhandelingen na de verkiezingen spreken de partijen over de veiligheid van de Rotterdamse wijk Middelland. De wijk is een anonieme, stabiele wijk, maar de kwaliteit van de veiligheid kruipt naar beneden. Tijd om in actie te komen. Er wordt budget vrij gemaakt voor een aantal kleine dingen die opgelost moeten worden, en via een top-down benadering gaat een stadmarinier zich om Middelland bekommeren.
Methodiek creëren
Een jaar later ontstaat er rumoer in de wijk. Een groep betrokken bewoners stapt naar burgemeester Aboutaleb en vraagt om meer zeggenschap in de wijk. De burgemeester zegt ja, en hiermee begint het project Middelland vorm te krijgen. De gebiedscommissie wordt aan het werk gezet, een wijkbudget van 7 miljoen euro wordt vrijgemaakt en tweehonderd actieve Middellanders gaan aan de slag in verschillende werkgroepen. Langzaamaan verandert het project van one-issue, veiligheid, naar een integrale manier om de hele wijk aan te pakken. De gebiedscommissie, de bewoners, het bestuur: iedereen begint met experimenteren.
Het doel van het experiment is een methodiek creëren die later ook over andere wijken kan worden uitgerold. “We willen een methodiek creëren van co-creatie met én door bewoners, die de gemeente kan omarmen”, vertelt Niels Hoogwerf, gebiedsnetwerker Middelland.
In verschillende werkgroepen met diverse inwoners en ambtenaren, waarin de gebiedscommissie een faciliterende rol inneemt, worden allerlei mini-projecten opgezet. Een veiligere straat, een mooier plein, de Middellanders gaan enthousiast aan de slag. Inmiddels draait het project ruim twee jaar en zijn de reacties positief. Er is meer eigenaarschap van de stad in de wijk komen liggen, bewoners hebben direct invloed op het gemeenschapsgeld.
Experimenteren en de raad
De gemeenteraad gaf het experiment vrijwel geen kaders. Maar hoe verantwoord je het als raad dat je in een begrotingsdebat accepteert dat de plannen nog niet precies zijn ingevuld, en daar toch mee akkoord gaat? Of dat je als raad afstand neemt van een groot deel van het proces? Judith Bokhove, GroenLinks raadslid dat sterk betrokken was bij het project, verklaart over deze houding van de raad: “Bewoners hadden zich eerder bewezen en er was vertrouwen in hen.”
Uit elk experiment vallen lessen te leren voor de betrokkenen. Zo vraagt co-creatie commitment van bewoners, bij wie je niet altijd van vrijwilligers kunt uitgaan. Bokhove geeft ook andere tips mee: “Je moet kunnen leren in het proces. Timmer niet alles aan de voorkant dicht.” Ook gebiedsnetwerker Niels Hoogwerf geeft mee: “Het was belangrijk voor het experiment om niet te veel kaders te stellen, ook omdat de scope dermate breed was.” Een ander punt dat Bokhove benadrukt, is dat je als raadslid oplettend moet zijn voor je eigen rol binnen een burgerinitiatief. Natuurlijk kun je gaan kijken als observant, maar het is belangrijk dat je niet aan twee kanten van het besluitvormingsproces gaat zitten. Als inwoner van de wijk was Bokhove nauw betrokken bij het project, maar moest er voor kiezen afstand te nemen. Voor meer tips hoe je als raadslid omgaat met een burgerinitiatief, klikt u hier.
Een geslaagd experiment?
De Rotterdamse raad is tevreden over het project. Er is veel energie losgekomen bij bewoners en gemeentelijke organisatie. Ook zijn er plannen om het project door te trekken naar andere wijken van de stad. Er zijn diverse onderzoeken (pdf) uitgevoerd om te kunnen leren van dit experiment. Ook blijkt, aldus Bokhove: “Ambtenaren werken op een leuke manier samen met de inwoners van de wijk. Dit levert veel op en er ontstaat veel draagvlak voor een project”. Gebiedsnetwerker Hoogwerf is ook tevreden over het experiment: “Het is geweldig om te zien hoe bewoners direct invloed hebben op gemeenschapsgeld”.
Bron: Raadslid.Nu, de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden, 5 oktober 2017
Dit is de derde aflevering in een serie van berichten over hoe raadsleden initiatieven vanuit de samenleving kunnen bevorderen en faciliteren. Eerder verschenen:
Raad oefent in loslaten met Havenlab Heemstede
Z-Battle: de raad in Zeist in de rol van kadersteller
Social media: Raadslid.Nu is ook te volgen op Twitter (@RaadslidNu), Facebook en LinkedIn.
Raadslid.Nu is de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden en staat voor een sterke en krachtige positie van gemeenteraden ten behoeve van het functioneren van de lokale democratie.
Wist u dat sinds de wijziging van het rechtspositiebesluit voor raads- en commissieleden, de gemeente de contributie van de beroepsvereniging vergoedt, waarvan een raadslid in verband met de uitoefening van zijn functie lid is.
Nog geen lid van de vereniging? Een collectief lidmaatschap kost maar 45 euro per persoon en commissieleden en fractieondersteuners vallen, wanneer zij ook aangemeld zijn, binnen een collectief lidmaatschap. Het individueel lidmaatschap kost 80 euro. Aanmelden kan hier!