Een derde deel van raadsleden stopt vanwege hoge werkdruk
Bijna een derde deel (30 procent) van de raadsleden, die na de raadsverkiezingen stoppen, houdt er mee op vanwege de hoge werkdruk. De hoge werkdruk is vooral voor jonge stoppende raadsleden een reden om het raadswerk te beëindigen. De meest genoemde reden om als raadslid te stoppen, is om ruimte voor vernieuwing te bieden. De helft (49 procent) van de raadsleden die stoppen, geven dit als doorslaggevend argument. Voor 17 procent van de stoppende raadsleden, is de druk vanuit de familie of omgeving de doorslaggevende factor om zichzelf niet langer meer als lokale volksvertegenwoordiger in te zetten.
Stoppen vanwege werkdruk is vooral een belangrijk argument voor jongere raadsleden. Hoe jonger het raadslid, des te vaker wordt werkdruk als argument genoemd om te stoppen. Bij de leeftijdscategorie 25-35 jaar ligt het percentage op ruim 40 %, terwijl dit bij de leeftijd 51-65 jaar op de helft lager is: 21,2%. Van de raadsleden die nog maar één periode in de raad zitten, geeft 24,2% aan te stoppen vanwege de werkdruk.
Dit blijkt uit een onderzoek dat de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden, heeft gehouden onder raadsleden die na de verkiezingen van 21 maart niet meer terugkeren in de raad. In totaal 735 stoppende raadsleden werkten aan dit onderzoek mee.
Twee derde deel stopt uit vrije wil
Om als raadslid door te gaan zijn er in de basis twee vereisten: je partij moet je op een hoge plek op de lijst zetten en die plek moet na de verkiezingen hoog genoeg blijken voor een zetel. Dat eerste is niet altijd het geval: 23 % van de stoppende raadsleden geeft aan dat zij stoppen omdat hun partij hen geen verkiesbare plek heeft toebedeeld. De overgrote meerderheid van de raadsleden die stopt (66 %) doet dit uit vrije wil en heeft zich niet meer verkiesbaar gesteld.
Vier op de vijf tevreden
Raadswerk kan soms ondankbaar zijn. Het kost veel tijd, de vergoeding (in kleine gemeenten) is gering en je krijgt soms ook nog veel kritiek te verwerken. Toch is 80 % van de stoppende raadsleden tevreden over de afgelopen raadsperiode. Ongeveer een kwart (24 %) is zelfs zeer tevreden. Opvallend is hierbij dat er weinig verschil zit tussen de raadsleden die in de afgelopen raadsperiode in de coalitie of oppositie zaten. Raadsleden van een coalitiepartij geven zelfs vaker aan niet tevreden te zijn over de afgelopen raadsperiode.
Raadsleden die aangeven (zeer) ontevreden te zijn, geven hierbij een drietal redenen aan:
- Afwezigheid dualisme, daardoor vechten tegen de bierkaai;
- Te weinig invloed als raadslid door dichtgetimmerde coalitieakkoorden;
- Weinig tijd voor inhoud vanwege de partijpolitiek.
Betrokken blijven
Veel raadsleden die stoppen gaan het moeilijk vinden om het helemaal los te laten. Ruim twee derde (68 %) geeft aan dat ze ook na het overdragen van het stokje betrokken blijven bij de lokale politiek. Ook geeft 22 % aan daar nog niet over uit te zijn. Slechts 10 % is er resoluut over dat ze geen betrokkenheid meer willen na het opgeven van de zetel.
Missen van invloed uitoefenen
Stoppen als raadslid verandert een hoop. Je krijgt een hoop vrije tijd er bij, maar moet er ook wel het een en ander voor inleveren. De helft van de stoppers (51 %) geeft aan dat ze de mogelijkheid gaan missen om invloed uit te oefenen en 40 % gaat het contact met inwoners missen. Ook het andere sociale aspect van het raadslidmaatschap gaat gemist worden: 35 % gaat de sfeer binnen de fractie/partij missen en 33 % de sfeer in de gemeenteraad. De vergoeding kan men missen als kiespijn: slechts 13 % van de stoppende raadsleden vindt het jammer om deze straks niet meer te krijgen.
Advies voor nieuwe raadsleden
De stoppende raadsleden is ook gevraagd naar tips of adviezen voor nieuwe raadsleden. De meest genoemde tips zijn:
- Focus je op de punten die je zelf echt van belang vindt en waar je denkt het verschil te maken,
- Probeer je eigen agenda samen te stellen, in plaats van de 'leven' naar de agenda die opgesteld wordt door het college van B&W,
- Neem tijd voor beschouwing, investeer in kennis en in planning, denk erover na wat je wilt bereiken en reflecteer hier op,
- Durf ook fouten te maken!
- Focus op het belang van de burgers. Dat is het ultieme doel. Raadslid zijn is een bewuste zoektocht naar balans!
Maar de mooiste tip was misschien wel: ‘Ga voor een 10, maar wees tevreden met een 8.’
