“Een trotse raad zorgt goed voor zichzelf”
Maak onderscheid tussen wat de gemeenteraad als collectief doet en wat raadsleden als lid van een partij doen. Stimuleer dat het aanzien van de gemeenteraad is gediend met meer loyaliteit aan de raad als geheel. Zorg als gemeenteraad dat je ondersteuning door de griffie en mogelijkheden voor onderzoek en opleiding op orde is. “Een trotse raad zorgt goed voor zichzelf”.
Deze tips en aanbevelingen aan raadsleden, maar ook aan griffiers en burgemeesters, zijn terug te vinden in het verslag Trots op de Raad, een eindrapportage van een zestal bijeenkomsten in het hele land over hoe raadsleden, burgemeesters en wethouders het aanzien van de gemeenteraad kunnen vergroten. In deze bijeenkomsten werd er gepraat over de oorzaken van het afnemen van het aanzien van de raad en over hoe het aanzien van de raad kan worden verbeterd.
Tips voor raadsleden
Betere communicatie over wat de raad kan en doet, meer ondersteuning door de griffie en meer aandacht voor bestuurlijke en politieke vernieuwing zijn de belangrijkste conclusies en aanbevelingen uit de gehouden bijeenkomsten. De aanleiding voor deze bijeenkomsten onder de titel “Trots op de raad” vormde het essay van Niek Verkaik en dr. Lex Cachet ‘Aanzien of afzien?’.
De bijeenkomsten in Capelle, Goirle, Heerenveen, Amstelveen, Heumen en Ommen leverde nieuwe tips voor raadsleden op aan het aanzien van de raad te werken:
- Gezag ontleen je aan persoonlijke contacten, neem mensen vanaf het begin af aan mee en behoudt het contact met burgers en ondernemers;
- Zorg dat de raad aan de voorkant van het besluitvormingsproces kaders stelt;
- Doorbreek de vergaderdynamiek die zichzelf in stand houdt en denk na over een praktische invulling van de veranderende rol van de raad;
- Over gemeenschappelijke regelingen: controleer het college op speerpunten, twee keer per jaar, en houd je college aan de informatieplicht naar de raad.
- Ga met die stip op de horizon aan de gang, maak je langetermijnvisie met bewoners.
Griffier: Raad in positie
De griffie speelt een belangrijke rol in de ondersteuning van de raad. Een raadslid uit Oirschot noemt de griffie dan ook “mentor en adviseur van de raad”. Er kwamen voor de griffies dan ook tips naar voren uit de ‘Trots op de raad’-sessies:
- Breng als griffie de raad in positie;
- Stimuleer dat raadsleden zo vroeg en open mogelijk in gesprek gaan met burgers.
Rol van de burgemeester
De burgemeesters kregen ook tips mee die kunnen bijdragen in de versterking van het aanzien van de raad:
- Stimuleer dat het aanzien gediend is met meer loyaliteit aan de raad als geheel. Beeldvorming over raadsleden door wethouders moet positiever, anders “krijg je een raar beeld”;
- De burgemeester kan zijn grote zichtbaarheid gebruiken om de rolverdeling tussen raad en college duidelijk te maken.
Raadsleden gaven tijdens de bijeenkomst nog véél meer tips en tricks. Ook bestuurskundigen en politicologen deelden hun aanbevelingen, waaronder voorstellen voor vernieuwing zoals de invoering van het districtenstelsel, verspreiding van gemeenteraadsverkiezingen over het hele jaar en per provincie.
Een overzicht van conclusies, aanbevelingen, tips en een verslag van de bijeenkomsten vindt u in het complete rapport ‘Trots op de Raad’ (pdf) dat hier te lezen is.
