Garantstellingen vragen om een kritische raad

Douwe Oosterveen, raadslid van De Wolden en algemeen bestuurslid van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden, betwijfelt of gemeenteraden vooraf wel kritisch genoeg kijken naar garantstellingen. Dit terwijl Nederlandse gemeenten voor miljoenen garant staan voor risicovolle projecten. Douwe Oosterveen zei dit zondag 7 september bij Reporter Radio.

Gemeenteraden moeten duidelijk voor ogen krijgen hoe groot het risico van een garantstelling is en hoe dit risico zich verhoudt tot het weerstandsvermogen van de gemeente. Kan de garantstelling later worden ingelost en hoe zien de financiën van de gemeente eruit wanneer dit niet kan? Het aantal keer dat het misgaat en de lening niet wordt terugbetaald aan de gemeenten is laag, maar wanneer het misgaat gaat het wel om miljoenen. Het is daarom van belang dat gemeenteraden vooraf kritisch kijken naar garantstellingen. Volgens Douwe Oosterveen zijn gemeenteraden hier nog niet alert genoeg op en moeten de gemeenteraden meer in hun rol gaan zitten, zij hebben immers het budgetrecht. De raad kan de accountant vragen om te kijken naar een verzoek tot garantstelling en hoe deze zich verhoudt tot het weerstandsvermogen van de gemeente. De gemeenteraden bezitten dus de middelen en expertise om een goede afweging te maken over een garantstelling. Echter, Oosterveen geeft aan dat de gemeenteraadsleden hier beter gebruik van dienen te gaan maken. 

Afspraken met B&W

Om als gemeenteraad kritisch te kunnen kijken naar garantstellingen, is het ook belangrijk dat er duidelijke afspraken worden gemaakt met het college van burgemeester en wethouders. Deze afspraken dienen te gaan over hoe er gehandeld moet worden wanneer er een plan tot garantstelling binnenkomt. Volgens Oosterveen moeten gemeenteraden aangeven en afspreken met het college dat zij vroegtijdig geïnformeerd willen worden over eventuele garantstellingen. Zo kan de gemeenteraad ook daadwerkelijk beoordelen of de garantstelling waarmee het college komt, goedgekeurd kan worden. Professor Maarten Allers, hoogleraar economie van decentrale overheden, onderschrijft het belang van vroegtijdige informatie, zo bleek uit zijn bijdrage in de uitzending van Reporter Radio. Naast het verkrijgen van vroegtijdige informatie juicht Oosterveen het ook toe dat gemeenteraden zich laten informeren door experts op het gebied van garantstellingen en risico’s. Met deze kennis kunnen gemeenteraden de plannen voor een garantstellingen beter beoordelen. 

Kritische houding gemeenteraad

In dezelfde uitzending kaart Jurriaan Kooij, onderzoeker verbonden aan de Rekenkamer Metropool Amsterdam, aan dat uit zijn onderzoek bij de gemeente Amsterdam blijkt dat het nog niet vanzelfsprekend is om als college de raad vooraf te informeren. Oosterveen erkent dat Amsterdam geen uitzondering vormt en dat met deze kennis over garantstellingen, de gemeenteraden het echt beter moeten gaan doen. Om vanaf nu vooraf kritisch te kijken naar een garantstelling moet de raad afspraken maken met het college over de handelswijze bij een garantstelling, experts gebruiken en moeten de middelen en expertise waarover de raad beschikt, worden ingezet.

Via de volgende link kunt u de gehele uitzending beluisteren: http://www.radio1.nl/item/214029-7%20september%202014:%20Garantstellingen%20in%20gemeenten.html