Gemeenteraad in regio: nieuwe vormen van betrokkenheid

 

ENSCHEDE – Gemeenteraadsleden in een regionale samenwerking moeten vaker informeel bijeenkomen. Ook dienen nieuwe vormen van betrokkenheid te worden beproefd om van regionale samenwerking een succes te maken.

De nieuwe Twentse professor Marcel Boogers breekt in zijn oratie ‘Het Raadsel van de Regio. Waarom regionale samenwerking soms succes oplevert’ een lans voor meer informele ontmoetingen van raadsleden in regionale samenwerking. Hij wijst er op dat bijvoorbeeld ondernemers in regioverband regelmatig informeel bijeen komen. Raadsleden en ook bestuurders zouden dat voorbeeld moeten volgen. ‘Wat nodig is, zijn feesten, partijen, reizen en skyboxen. Om van regionaal bestuur een succes te maken, moeten we wat katholieker worden.’

Kijk naar Brussel

Boogers roept gemeenteraden niet alleen op tot meer informele bijeenkomsten. ‘Kijk ook eens wat vaker naar Brussel.’ Bij de Europese Unie wordt het gebrek aan betrokkenheid en afstand verkleind door het instellen van expert- en adviescommissies met vertegenwoordigers uit allerlei sectoren die de besluitvorming voorbereiden. ‘Je zou dit soort commissies in regio’s voor thema’s en projecten kunnen maken met raadsleden, vertegenwoordigers van de vakbonden, VNO-NCW, de Kamer van Koophandel, wmo-cliëntenraden, etc..’

Feestje van bestuurders

Regionale samenwerking is, zo heeft het verleden bewezen, te vaak een feestje van bestuurders, zo legde de nieuwe Twentse professor Marcel Boogers uit. ‘Als regionaal bestuur alleen maar van bestuurders en ondernemers is, is het gedoemd te mislukken.’ Volgens Boogers wordt de noodzaak van meer democratische betrokkenheid en legitimatie met de decentralisatie van taken in het sociale domein van Rijk naar gemeenten alleen maar groter. ‘Wie krijgt straks wel en wie niet een rollator en waarom niet? Als gemeenteraad kom je met die vraag straks niet meer zo gemakkelijk weg.’

Raad is hoeder van lokale democratie

De gemeenteraad kan daarom geen genoegen nemen met de constatering dat er een goede discussie in de raad is gevoerd. De raad dient zich opstellen als de hoeder van de lokale democratie en dus daarom nieuwe vormen van betrokkenheid organiseren. ‘Er is meer lef voor aanvullende vormen van democratie nodig. Als we dat niet doen, accepteren we de technocratisering van het intergemeentelijke bestuur’, concludeerde de Tilburgse bestuurskundige Linze Schaap, tijdens het seminar over regionale samenwerking dat vooraf ging aan de oratie van Boogers. Het huidige systeem van getrapt overleg via de gemeenteraden werkt niet. ‘De representatieve democratie faalt bij regionale samenwerking’, aldus Schaap.

De gemeenteraad op afstand houden van de regionale samenwerking is geen oplossing. ‘Je moet zorgen dat de raad aangehaakt is’, aldus de Enschedese burgemeester Peter den Oudsten, tevens voorzitter van de regionale samenwerking van veertien Twentse gemeenten. Den Oudsten is met minister van Binnenlandse Zaken Plasterk in gesprek om te experimenteren. ‘Wij zouden graag op belangrijke thema’s alle fractievoorzitters uit de raden bijeenroepen om met elkaar over die thema’s te spreken. Dat gaat verder dan de formele regioraad.’

Kies de burgemeester van Eindhoven

Nieuwe vormen zijn daarom nodig, betoogde Schaap. ‘De betrokkenheid en representatie van maatschappelijke belangen organiseren is een wezenlijke taak voor volksvertegenwoordigers. Wie hoort er mee te praten in een regionaal verband als Brainport in Eindhoven? Waarom is het midden- en kleinbedrijf afwezig in Brainport? Als je ziet dat de burgemeester van Eindhoven zo belangrijk is voor de regionale samenwerking in Brainport, waarom zou je dan niet voor een directe vertegenwoordiging kiezen van deze bestuurder? Meer rekenkameronderzoek zou ook kunnen.’

Zie ook: oratie professor Boogers - http://t.co/P5wIPd5VS5