Handleiding basisscan integriteit voor kandidaat-bestuurders beschikbaar
Integere bestuurders zijn de basis van een sterke en gezonde democratie. Daarom is er nu een Handleiding basisscan integriteit: een hulpmiddel om de integriteit te toetsen van kandidaat-bestuurders, waaronder raadsleden. De handleiding is opgesteld door het ministerie van Binnelandse Zaken en daarbij is onder andere gebruik gemaakt van de input van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden.
Minister Ollongren heeft de handleiding integriteit overhandigd aan dijkgraaf Rogier van der Sande, voorzitter van de Unie van Waterschappen. De handleiding is beschikbaar voor alle politieke partijen en kandidaat-bestuurders. Met de handleiding wordt een stevige basis gelegd voor een meer eenduidige en zorgvuldige screening van kandidaat-bestuurders.
Weerbaarheid
Om de weerbaarheid van politieke ambtsdragers te versterken en ondermijning door criminelen te voorkomen heeft minister Kajsa Ollongren (BZK) onder andere al het netwerk Weerbaar Bestuur opgericht. Ook zijn de standaard Woningscan en de training Omgaan met intimidatie en agressie gelanceerd. Onlangs zijn daar de veiligheidspakketten voor nieuwe burgemeesters aan toegevoegd. Nu is het initiatief genomen om de integriteit van kandidaat-bestuurders verder te versterken.
Minister Ollongren: “Integriteit van politieke ambtsdragers is cruciaal in onze democratie. Het gaat om het vertrouwen van burgers in de overheid. Voor mij persoonlijk is het heel belangrijk. Integriteit staat binnen het openbaar bestuur inmiddels hoog op de agenda, en terecht. Het is voor alle Nederlanders van belang dat we integere bestuurders hebben, van wethouders tot ministers.”
Bij gemeenten, provincies en waterschappen is behoefte aan een helder en zorgvuldig proces rond de benoemingen van bestuurders en meer eenduidigheid in de wijze waarop risicoanalyses op integriteit worden uitgevoerd. Daarom is de handleiding bassiscan integriteit voor kandidaat-bestuurders ontwikkeld.
Dijkgraaf Van der Sande: “Goede en integere bestuurders zijn noodzakelijk voor een geloofwaardige overheid. Met de waterschapsverkiezingen van 20 maart voor de deur, zullen we het thema en deze handreiking dan ook bij alle gekozen waterschapsbestuurders onder de aandacht brengen.”
Zorgvuldige voorbereiding
De handleiding is bruikbaar voor gemeenten, provincies, waterschappen en uiteraard ook de BES-eilanden. Hij biedt uitgangspunten voor een transparante en zorgvuldige voorbereiding en uitvoering van risicoanalyses integriteit voor alle typen kandidaat-bestuurders. Daarmee ondersteunt de minister burgemeesters, commissarissen van de Koning en voorzitters van het algemeen bestuur van de waterschappen in hun wettelijke zorgplicht voor integriteit. Hoewel de handleiding vooral bedoeld is voor de risicoanalyse bij kandidaat-bestuurders, is deze ook bruikbaar voor politieke partijen bij de selectie van kandidaat-volksvertegenwoordigers zoals raadsleden.
De handleiding is tot stand gekomen op basis van een verkenning waarin vele partners, waaronder de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden, een bijdrage hebben geleverd en sluit daarom goed aan op wat de praktijk reeds wordt toegepast en waar behoefte aan is. Na de verkiezingen voor Provinciale Staten en Waterschapsbesturen wordt hij geëvalueerd en waar nodig aangescherpt.
De primaire verantwoordelijkheid voor het benoemen van decentrale bestuurders (anders dan Kroonbenoemden) ligt bij de zogenoemde volksvertegenwoordigende bestuursorganen, zoals de gemeenteraad, eilandsraad, Provinciale Staten en algemeen bestuur van het waterschap.
Screening is geen wettelijke benoemingsvereiste voor decentrale bestuurders. Dat maakt dat het de ministerie van BZK niet kan voorschrijven, maar uiteraard wel kan faciliteren. Daar biedt de basisscan hulp bij.
