Herbenoemingsrecht raad beperkt zorgplicht integriteit van burgemeester
De zorgplicht van de burgemeester voor integriteit in zijn gemeente knelt met zijn afhankelijk voor herbenoeming van de gemeenteraad.
Minister van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk wil daarom gaan praten met het Genootschap van Burgemeesters (NGB) en de Raadsledenvereniging (Raadslid.Nu) om te onderzoeken hoe de burgemeester zijn nieuwe wettelijke zorgplicht voor integriteitshandhaving en –naleving het beste kan invullen. Dit blijkt uit een brief die de minister naar de Tweede Kamer heeft gestuurd (zie pdf).
Wettelijke zorgplicht burgemeester
Een van de knelpunten om integriteitschendingen aan te pakken, is het gebrek aan professionaliteit voor het opzetten van integriteitonderzoeken door bestuursorganen, zoals de burgemeester. Dit speelt in het bijzonder in kleinere gemeenten. Met de voorgenomen invoering van de wettelijke zorgplicht voor de burgemeester (en de commissaris van de Koning) wordt dit volgens onderzoekers van de Universiteit van Tilburg slechts gedeeltelijk opgelost. De reden daarvoor is onduidelijkheid welke instrumenten er voor de burgemeester beschikbaar zijn om de zorgplicht voor integriteithandhaving waar te maken, aldus het Tilburgse onderzoek. Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de minister van Binnenlandse Zaken.
Herbenoeming
De afhankelijkheid van de burgemeester van de gemeenteraad voor zijn herbenoeming komt daar nog bij. ‘Dat kan het voor burgemeesters lastig maken om kwesties aan de orde te stellen vanwege het gegeven dat de raad beslist over herbenoeming’, schrijft de minister. Hij doet in zijn brief geen uitspraak of dit ook een probleem is voor de Commissaris van de Koning, die zoals de burgemeester afhankelijk is van de raad voor herbenoeming afhankelijk is van de Staten voor zijn herbenoeming.
EHBO voor integriteitonderzoek
De minister geeft in zijn brief aan dat er geen reden is voor een nationaal onderzoeksbureau voor integriteitonderzoek. Plasterk overweegt wel een laagdrempelig advies- en expertisepunt – een ‘EHBO voor integriteitonderzoek’ – onder te brengen bij BIOS, het Bureau Integriteitsbevordering Openbare Sector.
Zie voor de volledige brief van de minister: pdf.