Hoofdschap van de gemeenteraad handhaven

Het hoofdschap van de gemeenteraad dient gehandhaafd te blijven. Dat is het uitgangspunt voor het bestuur van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden om de nieuwe voorstellen te beoordelen over een andere wijze van benoeming van de burgemeester.

Het algemeen bestuur van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden heeft dat besloten in zijn vergadering van 13 juni in Utrecht. Over welk model het beste past bij het handhaven van het hoofdschap van de gemeenteraad, doet de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden geen uitspraak. Aanleiding voor het bespreken van dit onderwerp is de notitie van minister van Binnenlandse Zaken, Ronald Plasterk over diverse scenario’s wanneer de Kroonbenoeming van de burgemeester verdwijnt. Het afschaffen van de Kroonbenoeming van de burgemeester is dichterbij gekomen omdat eind april de Eerste Kamer een wet heeft aangenomen die de benoeming van de burgemeester door de Kroon uit de grondwet haalt. Om de Kroonbenoeming definitief te schrappen is er een behandeling nodig door een nieuwe Tweede en Eerste Kamer.

Procedurele regie door minister Plasterk

Om te voorkomen dat het openbaar bestuur wordt overvallen bij een kabinetsformatie door een nieuwe wijze van benoeming heeft minister van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk aangegeven de procedurele regie over het te voeren debat over de nieuwe aanstellingswijze van de burgemeester in handen nemen. De minister juicht de deconstitutionalisering toe: ‘Het kabinet is van mening dat de benoeming van de burgemeester (en de commissaris van de Koning) niet van dusdanig staatsrechtelijk belang is dat dit Grondwettelijk moet worden vastgelegd.’ De minister heeft aangekondigd eind van het jaar een bijeenkomst met alle betrokken organisaties en belanghebbenden te houden.

De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden heeft voorafgaand aan de besluitvorming in de Eerste Kamer evenals het Genootschap van Burgemeesters aangegeven dat het belangrijk is dat er een goed debat wordt gevoerd over wat de gevolgen zijn van een andere wijze van benoeming van de burgemeester. Lees hier de oproep van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden aan de Eerste Kamer. In de toenmalige Eerste Kamer was er verdeeldheid over wat de beste nieuwe wettelijke vorm van benoeming van de burgemeester moet worden. De nieuwe, vorige week, aangetreden Eerste Kamer heeft zich nog niet uitgesproken over dit onderwerp.

Op initiatief van het Genootschap van Burgemeesters verscheen in april het rapport ‘De aanstellingswijze gewogen.’ Zeker is dat het hoofdschap van de raad intact blijft bij benoeming van de burgemeester door de gemeenteraad. Bij andere modellen van de verkiezing van de burgemeester is dat minder duidelijk. Wie het hele rapport wil lezen, doet dat door hier te klikken.

Nieuwe benoemingswijze pas in 2020

Het gaat in dit geval om een wijziging van de grondwet – er is dus een tweede parlementaire behandelingsronde nodig na nieuwe Kamerverkiezingen, die gepland staan in 2017 – en daarom verwacht minister Plasterk dat een nieuwe benoemingswijze van de burgemeester pas in 2020 zijn intrede zal doen. Zie: https://www.eerstekamer.nl/nieuws/20150421/debat_over_deconstitutionalis...