De keuze voor gemeenteraden is op dit moment simpel: fysiek vergaderen onder corona voorwaarden of digitaal. Een hybridevorm van beide is niet mogelijk omdat er dan geen sprake is van een rechtsgeldige raadsvergadering. Toch heeft al 30% van de gemeenten een poging gedaan om hybride te vergaderen. En tot gemeenteraden weer fysiek bij elkaar mogen komen hebben met name grote gemeenten de voorkeur voor hybride vergaderen.
Op het moment zijn raadsvergaderingen niet toegestaan omdat het geen gelijk speelveld biedt. Een deel van de raadsleden is dan fysiek aanwezig en een deel volgt de vergadering online. Het nadeel ontstaat doordat online deelnemers de non-verbale sfeer missen die in de fysieke raadszaal aanwezig is.
Sommige gemeenten hebben de mogelijkheid aangegrepen om fysiek te blijven vergaderen door een offline-locatie op een corona-proof manier in te richten. Deze mogelijkheid is echter slechts blijvend weggelegd voor 8% van de gemeenten. Voor 70% van de gemeenten geldt dat zij zijn overgestapt op digitaal vergaderen. De overige 22% hebben beide fysiek en digitaal vergaderd.
Hoe groter de gemeente, hoe groter de wens naar hybride vergaderen. Dat bleek uit onderzoek door vijf studenten Bestuurskunde van Tilburg University in opdracht van VNG en de Vereniging van Griffiers. In grote gemeenten zijn immers meer partijen, meer polarisatie en de fysieke elementen dragen bij aan het weghalen van de problemen die daardoor ontstaan.
Grote gemeenten hebben de mogelijkheden om deze complexe vorm van vergaderen waar te maken. Ze hebben vaak een grote griffie en technische ondersteuning is daarom geen punt.
Maar de meerderheid van griffiers ziet bezwaren tegen digitaal vergaderen omdat het debat statischer is, raadsleden vaak slechte internetverbindingen hebben en er problemen zijn met twijfelachtige stemsystemen. Deze bezwaren worden niet weggenomen zolang een de vergadering deels fysiek en deels digitaal is.
Een kleine meerderheid van de griffiers heeft wel de wens om hybride te vergaderen. Een hybride vergadering is namelijk toegankelijker voor inwoners en kan met goede software veel digitale bezwaren worden voorkomen. Griffiers willen zo snel mogelijk terug naar fysiek vergaderen. Maar tot dan is het toestaan van hybride vergaderen, al is het met name van toepassing op grote gemeenten, het overwegen waard.
De tijdelijke wet digitale beraadslaging en besluitvorming is wederom verlengd tot 1 juli. Daarna kan er hopelijk weer volledig fysiek vergaderd worden door alle gemeenteraden.
- Het onderzoeksrapport De digitale gemeenteraad; behoefteonderzoek naar goede digitale faciliteiten.
- Op onze themapagina staat meer informatie over digitaal vergaderen.