Iedereen verplicht meewerken aan raadsenquêtes

Niet alleen bestuurders en ambtenaren van de gemeente, maar ook elke andere betrokkenen moeten verplicht gehoord kunnen worden tijdens de raadsenquête. De gemeentewet moet worden gewijzigd om dit mogelijk te maken, zo vindt gemeenteraad van Den Haag.

De raad van Den Haag heeft de wens om iedereen te kunnen horen uitgesproken per motie. De motie is ter kennis gebracht van minister Hugo de Jonge van Binnenlandse Zaken (BZK).

Raadsenquête

Raadsenquêtes zijn een instrument dat Nederlandse gemeenteraden kunnen inzetten bij het uitoefenen van de controlerende taak. Voor het uitvoeren van de enquête wordt een commissie van minstens 3 raadsleden benoemd. De commissie controleert het college van B&W door te onderzoeken wat er mis is gegaan in de uitvoering van een bepaald beleid.

Verhoor

In het onderzoek kan de enquêtecommissie (openbare) verhoren houden. Daarin onderscheidt een raadsenquête zich van een rekenkameronderzoek. Voor mensen die in dienst zijn van de gemeente, zoals wethouders, ambtenaren, raadsleden etc., is het verplicht om te voldoen aan een oproep van de enquêtecommissie om als getuige te worden gehoord. Voor mensen daarbuiten is dit echter niet verplicht. Dit in tegenstelling tot nationaal niveau, waar het bij parlementaire enquêtes wel verplicht is om mee te werken.

Casus Den Haag

De aanleiding voor de motie in de Haagse gemeenteraad was een onderzoek van de raadsenquêtecommissie Amare. Deze commissie deed onderzoek naar de fouten die gemaakt zijn rondom de bouw van het cultuurcomplex Amare. Tijdens dit onderzoek zijn er echter betrokken partijen geweest die niet mee wilde werken aan besloten openbare verhoren. De derde partij, de bouwer van het complex, wilde alleen schriftelijk reageren. Volgens de commissie kan deze schriftelijke verklaring niet evenveel toevoegen aan het onderzoek als beantwoording van vragen in een verhoor door de leden van de raadsenquêtecommissie. Door het ontbreken van bepaalde inzichten wordt het vormen van een volledig beeld in de weg gestaan, vindt de Haagse gemeenteraad.

Motie

In de motie verzoekt de Haagse gemeenteraad dat het presidium en college in gesprek gaan met BZK en de VNG. Het oogmerk van deze gesprekken is het aanpassen van de gemeentewet zodat medewerking aan raadsenquêtes verplicht wordt. Volgens de indieners van de motie hoort het instrument raadsenquête op gelijke voet te staan met de parlementaire enquête.

Meer informatie

Voor de brief van de raad van Den Haag aan minister De Jonge, klik hier.

Voor een handreiking over decentraal enquêterecht, klik hier.  

De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden voert over het Haagse verzoek overleg met het ministerie van Binnenlandse Zaken om de gemeentewet zo aan te passen dat het horen van betrokkenen van buiten de gemeente ook wettelijk verplicht wordt.