Indeling van de raadszaal heeft invloed op debat in de raad

Hoe de raadszaal is ingedeeld, heeft invloed op hoe en met wie het debat gevoerd wordt. De meest opvallende uitkomst uit het onderzoek: een monististische indeling lijkt het beste om het debat tussen raadsleden te faciliteren. In duaal ingerichte raadszalen wordt veel het debat gezocht met raadsleden maar nog vaker wordt het debat met de wethouder opgezocht.

Dit blijkt uit het onderzoek “De zittende macht: de invloed van de opstelling tussen raad en college in de raadszaal”, dat is uitgevoerd door Sannah Klein Haneveld namens de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden. In het onderzoek is de indeling van de raadszalen in alle gemeenten in de provincie Utrecht in beeld gebracht. Daaruit kwamen drie soorten indelingen voort: monistisch (met de wethouders tussen de raadsleden), duaal (met de wethouders apart) en semi-monistisch (een mengvorm). Ook zijn debatten in enkele grote en kleine gemeenteraden geanalyseerd.

Drie opstellingen

Het onderzoek heeft drie verschillende opstellingen onderzocht bij de gemeenten uit de provincie Utrecht. De monistische opstelling waarin wethouders tussen raadsfracties zitten. Van deze groep werden de raadsvergaderingen in Renswoud en Amersfoort onder de loep genomen. De semi-monistische opstelling: in deze opstelling zitten de wethouders wel binnen de raadscirkel maar aan een voor wethouders bestemde tafel. In deze groep is het raadsdebat bekeken en geanalyseerd in IJsselstein en Nieuwegein. In de duale opstelling, zoals in Utrecht en Rhenen, zitten de wethouders buiten de raadscirkel in een voor hen bestemd ‘vak C’, de tafel van het college.

Meer contact

Monistische opstellingen lijken het best het debat tussen raadsleden te faciliteren. Hier vond het meeste contact plaats tussen raadsleden. Op de tweede plek stond de duale opstelling: hier vonden ook veel interacties tussen raadsleden plaats, maar het contact werd hier wel vaker met de wethouder gezocht. De semi-monistische indeling kwam het slechtst uit het onderzoek. Hier waren het aantal interacties tussen raadsleden het laagst, en kwam deze zelfs onder de vijftig procent van het totaal aantal interacties.

Meer informatie

Lees hier het onderzoek ‘De zittende macht: de invloed van de opstelling tussen raad en college op het raadsdebat’.

Wie meer wil weten hoe raadsleden oordelen over wie het meest invloedrijk is in de lokale democratie: raad, college of wethouders, klik hier voor het raadsledenonderzoek uit de zomer van 2022, bij het begin van de huidige raadsperiode.