Informatie uit regio naar behoefte van raadsleden

Raadsleden van de 21 gemeenten in de Metropoolregio Eindhoven-Helmond voelen een grote afstand tot de regionale samenwerking. Voor een groot deel van de raadsleden is het onduidelijk wat ze aan de Metropoolregio hebben. De verstrekte informatie vanuit de regio, via diverse procedures en verantwoordingsdocumenten, lijkt niet te landen bij de raadsleden.

Om dit probleem op te lossen, moet de informatievoorziening vanuit de regio veel meer rekening houden met wat de behoefte aan informatie is van raadsleden. De Metropoolregio doet er ook verstandig aan om de twee raadsleden die voor elk van de 21 gemeenteraden actief zijn in de zogeheten Raadstafel21 te gebruiken als een soort van verbindingsofficieren om de informatie beter te vertalen naar de raden.
Dit staat in het eindrapport van adviesbureau Berenschot over de evaluatie van de tweejarige samenwerking van de 21 gemeenten in Zuidoost-Brabant als netwerkorganisatie in de Metropoolregio Eindhoven. De Metropoolregio werd gevormd nadat de wetgever een einde maakte aan de Wet Gemeenschappelijke Regelingen en daarmee aan het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE).

Selecteren op regionaal denken

Het rapport over de samenwerking in Zuidoost-Brabant komt op een moment dat in Den Haag bij de kabinetsformatie wordt gepleit voor meer regionale samenwerking op basis van het rapport “Maak Verschil”. In dit rapport van bestuurders en topambtenaren staat dat raadsleden voortaan moeten worden geselecteerd op het vermogen om te denken in het belang van de regio.

Regionale samenwerking is los zand

De onderzoekers van Berenschot oordelen hard over de regionale samenwerking. “Het onderlinge vertrouwen is beperkt. Er is weinig eensgezindheid. De door alle raden goedgekeurde regionale agenda is niet leidend voor de samenwerking. Er is geen gedeeld eigenaarschap van de regionale agenda. Er is geen gemeenschappelijke verantwoordelijkheid voor een gezamenlijke uitvoering. De samenwerking in de Metropoolregio is los zand. Als er niet snel iets verandert, zal de samenwerking in de Metropoolregio afbrokkelen.’

Een derde van de raadsleden ontevreden

Het draagvlak voor de Metropoolregio onder colleges van burgemeester en wethouders en onder raadsleden is mager. Veruit de meeste colleges en een derde van de raadsleden is ontevreden. Drie colleges willen zelfs uit de Metropoolregio stappen.
De onderzoekers concluderen tegelijkertijd dat het ontbreekt aan verantwoording door het algemeen bestuur naar hun eigen colleges en raden over het gevoerde beleid. Een meevaller daarbij is dat de Metropoolregio voldoet aan zijn plichten tot verantwoording op basis van wet- en regelgeving.
Om de raadsleden beter te informeren, is de Raadstafel21, met twee raadsleden per gemeente, opgericht, maar deze worstelt met zijn rol en bevoegdheden. Het gaat dan met name over de vraag hoe de Raadstafel21 invulling moet geven aan de procesrol en hoe ver de Raadstafel21 moet gaan op inhoudelijk gebied.

Twee raadsleden per raad als verbindingsofficieren

De Berenschot-onderzoekers adviseren de 21 gemeenten om focus aan te brengen in hun regionale samenwerking en te kiezen voor economie, mobiliteit en ruimte. “Alles wat de Metropoolregio daarnaast aan thema’s oppakt, vertroebelt de focus”. Het regionale bestuur moet daarvoor de formele besluitvorming in handen krijgen, vinden de onderzoekers.
Zij roepen de gemeenteraden op, indien daar behoefte aan is, de afgevaardigde in het algemeen bestuur aan te spreken op het functioneren van de Metropoolregio. “Schep verder duidelijkheid over rol en verantwoordelijkheid van de Raadstafel21. Wij menen dat de Raadstafel21 zich dient te beperken tot het optimaliseren van de verbinding tussen de Metropoolregio en de raden”, aldus de onderzoekers van Berenschot in het eindrapport “Evaluatie Metropoolregio Eindhoven”.

Sleutel in handen van 21 gemeenteraden

Volgens de Eindhovense burgemeester John Jorritsma hebben de 21 gemeenteraden de sleutel in handen of de tijd voorbij is dat de Metropoolregio Eindhoven een tandeloze praatclub is. ,,Maar dan is het wel noodzakelijk dat de 21 gemeenteraden over hun eigen schaduw heen springen en vertegenwoordigers sturen die wel het mandaat hebben om gezamenlijk beslissingen te nemen die in het belang zijn van de regio", zegt Jorritsma in het Eindhovens Dagblad in reactie op de presentatie van het Berenschot-rapport.

Voor wie het gehele Berenschotrapport Evaluatie Metropoolregio Eindhoven wil lezen, klik hier.

Dit artikel is onderdeel van de reeks 'In de ban van Regionale samenwerking'. Alle artikelen uit deze reeks:

1. Zonder regioraad meer raadsbetrokkenheid?
2. Een motie voor meer samenwerking
3. Gaan de Drechtsteden aan democratie ten onder?
4. Tussenstand: helderheid in de mist
5. Een regioraad met louter raadsleden, een taai gevecht in Twente
6. Nieuwe West-Brabantse raadsleden met procesafspraken meer grip op regio
7. Wel samenwerken in Drechtsteden, geen bevoegdheden overdragen
8. Twentse verwarring over een 'herfstcompromis'
9. Regioraad Twente ter ziele
10. Afstemming tussen 19 tinten blauw van West-Brabantse raden
11. De lessen en tips van 2015
12. Greep op de regio dient het lokale belang
13. Het FC Twentegevoel van raadslid Vic van Dijk
14. Oog en oor hebben voor onze inwoners, zowel lokaal als in de regio
15. Beducht op het Galliër-effect
16. Gemeenteraden Zuidoost-Brabant kiezen voor democratische betrokkenheid
17. Je vertegenwoordigt een mix van lokaal- en regiobelang
18. Greep op regionale samenwerking? Maak het politiek!
19. Regionale samenwerking: liefde ontluiken, geen uithuwelijking
20. Grenzeloos denken om meer voor je inwoners binnen te halen
21. Informatie uit regio naar behoefte van raadsleden