Informatie-uitvraag bij nieuwe gemeentelijke taken
Bij het bespreken van de verschillende decentralisaties en de implementatie Wet Werken naar Vermogen komt ook de informatie-uitvraag door het Rijk en de provincies aan de gemeenten aan de orde. Wie gaat controleren: de gemeenteraad of controleren Rijk en Provincie aan de hand van (uitgebreide) informatieuitvraag. In de werkgroep die hierover van gedachte wisselt is Hanneke Balk, vicevoorzitter van Raadslid.Nu, namens de raadsleden betrokken.
De werkgroep deelt de constatering dat er op dit moment spanning bestaat tussen de horizontale (binnen gemeenten) en verticale (richting het Rijk) verantwoording. Idealiter zouden deze twee op elkaar moeten aansluiten, maar dit is nu niet altijd het geval. Raadslid.Nu stelt dat het vertrekpunt de gemeenteraad is. Deze bepaalt het budget en heeft een controlerende rol.
De raad bepaalt dan ook welke informatie nodig is en hoeveel. Dit kan per gemeente en na verkiezingen verschillen. De Raad moet niet geconfronteerd worden met landelijke informatie-uitvraag waar hij niets aan heeft. Als gemeenten de eigen uitvraag openbaar maken (website), ondervang je een groot deel van de landelijke informatiebehoefte.
VNG vindt een kader voor gemeenten over horizontale verantwoording nuttig. Dat moet onderscheid maken tussen: wat staat er inhoudelijk in de wet (landelijke kern) en wat is het beleid (aanvullend eigen gemeente). Verder stelt de VNG dat van elkaar leren in een benchmark niet alleen met cijfers kan, maar ook met voorbeelden.
Stimulansz stelt dat als het Rijk geen opdracht geeft zeker kleine gemeenten niet weten welke informatie inhoudelijk nodig is om te sturen. Daarom kan het verstandig zijn om meer van elkaar te leren. Op dit moment komt dat nog niet goed van de grond.
Maar er zijn ook anderen die gebruik maken van de aangeleverde cijfers, zoals het CBS. Voor die instantie is een uniforme wijze van registreren noodzakelijk is. Als ieder wat anders verstaat onder een uitkering kun je nooit onderling vergelijken of een totaalbeeld.
De gemeenten vinden de communicatie met het CBS over de gegevensleveringen goed verlopen. Ze vinden dat SZW meer moet aansluiten bij gegevens die gemeenten zelf gebruiken. Vaak worden er apart gegevens aan CBS als bewerker aangeleverd die slechts voor een deel bruikbaar zijn voor de raad.
Op korte termijn zal duidelijkheid moeten komen over de informatieuitvraag. Ook omdat de leveranciers van programmatuur ruim een jaar nodig hebben om zich voor te bereiden. Raadslid.Nu blijft namens de raadsleden betrokken bij deze discussie met als doel de controlerende rol van de raad (meer) inhoud te geven, de kosten voor gemeenten in de hand te houden en de statistische verwerking van gegevens (waar gemeenten ook hun voordeel bij hebben) te ondersteunen. Uitvraag zonder deugdelijke onderbouwing moet voorkomen worden teneinde kosten te beperken. Om de controlerende rol van raadsleden in de nieuwe gedecentraliseerde taken beter te kunnen uitvoeren zal Raadslid.Nu streven naar goede ondersteuning van raadsleden o.a. door het beschikbaar stellen van informatie die raden kaderstellend kunnen gebruiken en training.
Met vriendelijke groet, Hanneke Balk
vice-voorzitter van Raadslid.Nu