Informatievoorziening aan raad over regionale taken te ingewikkeld

De informatievoorziening vanuit regionale samenwerking naar de gemeenteraad is onoverzichtelijk en bestaat uit ingewikkelde stukken die lastig te begrijpen zijn en waarvan het lezen veel tijd kost. Raadsleden hebben behoefte aan korte, overzichtelijke nota’s waarin staat wat een regionale samenwerking heeft beslist of wil doen.

Dit is een van de conclusies uit het onderzoek “De invloed van regionale samenwerking op de democratische legitimiteit in de regio Noordoost-Brabant” van de Rotterdamse masterstudent Tim Krabbendam. “Gemeenteraadsleden hebben meer behoefte aan controle en een behoefte aan verbeterde informatievoorziening omdat deze aspecten cruciaal zijn voor de verbetering van de democratische legitimiteit”. Voor zijn onderzoek voerde Krabbendam onder meer interviews met raadsleden uit de elf gemeenten van de regio Noordoost-Brabant, te weten Oss, ’s-Hertogenbosch, Meierijstad, Maashorst, Land van Cuijk, Heusden, Vught, Boxtel, Bernheze, Sint-Michielsgestel en Boekel.

Ondermijning

Regionale samenwerking, zo blijkt uit het onderzoek van Krabbendam, heeft door zijn huidige wijze van uitvoering een negatieve invloed op de democratische rol en positie van raadsleden. Er is geen duidelijke vertaling van dat wat in de regio gebeurt naar wat er op het lokale niveau wenselijk is. “De bijdrage van de regio is niet inzichtelijk en dit maakt het ingewikkeld voor gemeenteraadsleden om hun sturende en controlerende rol in te vullen”, concludeert de onderzoeker. Uit het vierjaarlijkse onderzoek onder raadsleden van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden blijkt dat raadsleden het grote aantal vormen van regionale samenwerking zien als een bedreiging van de lokale democratie.

Inspraak

Om de uitvoering van taken in de regio toch van voldoende democratische legitimatie te voorzien is niet alleen betere informatievoorziening naar raadsleden wenselijk. Er zijn verschillende  mogelijkheden voor raadsleden om meer invloed te kunnen uitoefenen op gemeentelijke taken die in regionale samenwerking worden uitgevoerd. Inspraakmogelijkheden kunnen door raadsleden, volgens de onderzoeker, beter worden benut. Ook raadplegende vergaderingen kunnen door raadsleden veel beter worden aangegrepen om invloed uit te oefenen op de uitvoering van taken in regionaal verband.

Aanbevelingen

Teneinde de verbinding tussen regio en lokale democratie te versterken, is de aanbeveling om elk gemeenteraadslid te informeren over de inhoud en meerwaarde van wat er in een raadplegende vergadering wordt besproken. Klankbordgroepen en raadplegende vergaderingen zouden ook beter benut kunnen en moeten worden om alle raadsleden te informeren en te betrekken bij de sturing en controle op gemeentelijke taken die in de regio worden uitgevoerd. Daar waar gemeenteraden nog geen klankbordgroep hebben voor afstemming over regionale zaken, is het verstandig dat zij dat wel gaan doen. Bovendien wordt raadsleden aanbevolen dat zij zich verdiepen in hoe en op welke wijze gemeentelijke taken in de  regio worden uitgevoerd of aangepakt dienen te worden.

Agendapunt raad

Wellicht de belangrijkste aanbeveling voor het versterken van het democratische draagvlak op de uitvoering van gemeentelijke taken in de regio is dat het college van burgemeester en wethouders altijd en veel beter verteld wat is afgesproken. Het advies is om, daar waar dat nog niet is gebeurd, een vast agendapunt “mededelingen vanuit samenwerkingsverbanden” aan de raadsagenda toe te voegen. “Daarnaast moet de raad kritischer zijn op wethouders en vragen stellen waar nodig het college aanspreken als dit niet gebeurt. Als het college beter communiceert met de raad kan dit de samenwerking versterken en is de raad altijd op de hoogte van de koers die een regionale samenwerking opgaat.”

Meer informatie

Wil je als raadslid of griffier meer weten hoe de invloed van raadsleden op regionale samenwerking beter kan, klik dan hier voor het onderzoek “De invloed van regionale samenwerking op de democratische legitimiteit in de regio Noordoost-Brabant”.

Wil je dat regionale samenwerking een zaak van de raad is, lees dan de handreiking grip op regionale samenwerking.

Of kijk het webinar over grip op regionale samenwerking terug.