Initiatief voor integriteitsbeleid hoort bij de raad
De lokale autonomie van de raad bij gemeentelijk integriteitsbeleid dient te worden gehandhaafd en versterkt. Dat is de kernboodschap van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden als reactie op het wetsvoorstel van minister Knops (Binnenlandse Zaken) waarin verschillende maatregelen staan met betrekking tot integriteit.
Er is een belangrijke rol weggelegd voor gemeenten om de integriteit van het openbaar bestuur te bewaken. De verantwoordelijkheid voor een integer openbaar bestuur ligt voor een groot deel ook bij raadsleden en de raad als collectief. Dat de raad hier primair verantwoordelijk voor is dient volgens de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden dan ook het uitgangspunt te zijn bij maatregelen rondom integriteit. Extra wettelijke regels zijn hierbij niet noodzakelijk. Minister van Binnenlandse Zaken Knops stelt in het wetsvoorstel een aantal maatregelen voor.
Een verplichte VOG
Een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) biedt inzicht in het eventuele strafverleden van de aanvrager. Knops betoogt in zijn wetsvoorstel dan ook dat een VOG een goede graadmeter is voor eventuele integriteitsrisico’s van kandidaat-wethouders en dat deze dan ook wettelijk verankerd dienen te worden als benoembaarheidsvereiste voor kandidaat-wethouders. De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden ziet de benoeming van een wethouder echter als onderdeel van de lokale autonomie. Het wel of niet kunnen overleggen van een VOG en de eventuele benoeming van een wethouder is uiteindelijk aan de raad en eventuele extra benoembaarheidsvereisten passen hier dan ook niet bij. Een uitgebreid integriteitsonderzoek kan hier echter van pas komen. Wat er met de uitkomsten van dit onderzoek gebeurt zal te allen tijde aan de raad zijn.
Wel of geen deelname
Raadsleden hebben als lekenbestuurders in veel gevallen nevenactiviteiten, belangen en een vaste baan naast hun raadswerk. Dit vraagt om een goede afweging van de raad en het raadslid of er sprake is van tegenstrijdige belangen. Naast de mogelijkheid tot onthouding van stemmen over een bepaald onderwerp beschrijft de minister in zijn wetsvoorstel ook de mogelijkheid tot het ontzeggen van deelname aan de gehele beraadslaging. De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden gaat er vanuit dat raadsleden zelf een goede afweging kunnen maken over de vraag of er sprake is van tegengestelde belangen en of het moreel verantwoord is deel te nemen aan de beraadslaging. Extra wettelijke regels dragen hier niet aan bij.
Meer informatie
De volledige reactie van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden op het wetsvoorstel van de minister vindt u hier: Reactie Wetsvoorstel bevorderen integriteit.