Jeugdzorg; inkopen, uitbesteden of een gulden middenweg?

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de jeugdhulp en schakelen jeugdhulpaanbieders in voor de uitvoering. De gemeente moet belangrijke keuzes maken: hoe de toegang tot jeugdhulp wordt geregeld, welke hulp aanbieders leveren en op welke manier de hulp wordt bekostigd. Als de gemeente deze keuzes heeft gemaakt, kan zij in het inkoopproces afspraken maken met aanbieders en contracten afsluiten

In de praktijk zijn er tal van bijkomende overwegingen die meespelen bij het inrichten van het inkoopproces. Bovendien kunnen gemeenten meerdere inkoopprocessen inrichten voor verschillende soorten hulp. Dit korte overzicht gaat niet in op de manier waarop gemeenten hierin tot een onderbouwde keuze kunnen komen. Het document geeft de belangrijkste opties weer in het inkoopproces en schetst de voor- en nadelen. Het is bedoeld om gemeenten en andere organisaties inzicht te geven in het inkoopproces. 

Uitvoering van jeugdhulp: in eigen beheer of uitbesteden

De gemeente kan ervoor kiezen om de jeugdhulp in eigen beheer uit te voeren of de uitvoering uit te besteden aan andere partijen. Als de gemeente kiest voor uitbesteden, zijn er verschillende mogelijkheden. Hieronder staan de vier meest voorkomende opties, één voor eigen beheer en drie voor uitbesteden: subsidie, overheidsopdracht en ‘Open House’. Uitbesteden wordt in de praktijk vaak aanbesteden genoemd. Van aanbesteden is echter alleen sprake als de gemeente kiest voor uitbesteding via een overheidsopdracht. Alleen dan is aanbesteden verplicht.

Procedures om te komen tot overeenkomsten

Bij uitbesteding via een overheidsopdracht heeft de gemeente keuze uit verschillende procedures om afspraken te maken met aanbieders. Hieronder komen de drie meest gebruikte procedures aan de orde. De klassieke aanbestedingsprocedure is een wettelijk omschreven procedure. De twee andere zijn niet in de wet vastgelegd maar in de praktijk ontwikkeld als invulling van de bestaande mogelijkheden binnen de aanbestedingswet.

Facts & figures

Het Nederlands Jeugdinstiuut heeft een factsheet gemaakt over de inkoop van jeugdhulp door gemeenten.