Kandidaat-raadsleden hebben oog voor emoties en opvattingen van laagopgeleide inwoners

Laag opgeleide inwoners hebben er geen moeite mee dat raadsleden hoogopgeleid zijn. Maar zij verwachten dan wel dat raadsleden niet alleen als spreekbuis optreden. Het allerbelangrijkste, zeker sinds het jaar 2000, is dat raadsleden ervoor zorgen dat besluiten aansluiten bij de verlangens en behoeften van alle inwoners. Daarom is het belangrijk dat nieuwe kandidaat-raadsleden, die door politieke partijen worden geselecteerd, meer oog hebben voor de emoties en opvattingen van laagopgeleide inwoners.

Dat blijkt uit een onderzoeksanalyse, opgeschreven in een artikel 'Wat inwoners van hun gemeenteraadsleden willen: meer democratische procesbewaking!' van de wetenschappers Hans Vollaard, Bas Denters en Hester van de Bovenkamp.

Raadsleden zorgen er, volgens de onderzoekers daarom voor, dat niet alleen gevestigde en traditionele belangengroepen en overheden zich in de besluitvorming kunnen laten horen. Raadsleden zorgen er vooral voor dat via de nieuwe burgerparticipatiekanalen niet alleen de stem van de oudere, witte, hoger opgeleide mannen (de “usual suspects”) naar voren komt, maar juist ook de emoties en opvattingen van alle andere inwoners wordt gehoord en een plek krijgt in de besluitvorming. In de de woorden van de wetenschappers betekent het dat een raadslid steeds meer een democratische procesbewaker dient te zijn.

Diplomademocratie

Laag opgeleide inwoners zijn ontevreden over de mate waarin raadsleden plek inruimen in de besluitvorming voor hun emoties en opvattingen. “Dat wijst er op dat in onze diploma-democratie, lager opgeleiden zich minder of niet gehoord voelen”, schrijven de wetenschappers. Zij merken op dat lager opgeleiden er net als hoger opgeleiden geen probleem mee hebben dat hun volksvertegenwoordigers overwegend hoog opgeleid zijn. Een overtegenwoordiging van hoog opgeleide raadsleden in de gemeenteraad hoeft dan ook, volgens de wetenschappers, geen probleem te zijn, zolang de laag opgeleide inwoners maar het gevoel hebben dat ze door hun raadsleden serieus worden genomen.

Advies

Raadsleden, maar vooral ook hun partijen die kandidaten selecteren, doen er daarom verstandig aan bij de selectie van nieuwe kandidaat-volksvertegenwoordigers rekening te houden met wat laag opgeleide inwoners belangrijk vinden. Dat wil zeggen: kandidaat-raadsleden dienen vooral oog te hebben voor het belang dat emoties en opvattingen van laag opgeleide inwoners terug te zien zijn in de besluitvorming van de gemeenteraad.

Inwoners willen steeds meer meepraten en gehoord worden en hun eigen zegje doen. “De rol van het raadslid als spreekbuis van inwoners wordt minder vanzelfsprekend. Daarnaast vragen de nieuwe bestuurlijke verhoudingen om andere mechanismen van democratische controle en verantwoording”, aldus de onderzoekers.

Meer informatie

Voor wie het volledige artikel 'Wat inwoners van hun gemeenteraadsleden willen: meer democratische procesbewaking! wil lezen, klik hier.

Zie ook de serie Gezag van de raad