Kritiek dient bij herbenoeming niet als verrassing te komen

Wanneer de burgemeester aangeeft voor herbenoeming in aanmerking te willen komen, is het aan de raad om een oordeel te formuleren over het functioneren van de burgemeester in de vorm van een aanbeveling inzake herbenoeming.

Als tijdens de klankbordgesprekken bepaalde kritiek nooit is geuit, maar tijdens de herbenoemingsprocedure onverhoeds naar voren komt, dan duidt dat erop dat geen goede invulling is gegeven aan de klankbordgesprekken, zo blijkt uit de nieuwe handreiking burgemeestersbenoeming.

“Wacht [dus] nooit met het geven van eventuele kritiek tot de herbenoemingsprocedure. Geef als raad feedback aan de burgemeester in het (jaarlijkse) klankbordgesprek.”

Continuïteit in vertrouwenscommissie

Evenals het kiezen van een nieuwe burgemeester, vereist de herbenoemingsprocedure een vertrouwenscommissie. De raad als geheel stelt een verordening op waarin de taken, samenstelling en werkwijze van de vertrouwenscommissie worden vastgelegd. De vertrouwenscommissie presenteert uiteindelijk een aanbeveling de raad, die daarna aan de CdK zal worden doorgegeven.

Het is aan te raden om ervoor te zorgen dat de vertrouwenscommissie de hele raad vertegenwoordigd, maar dat zij toch zo klein mogelijk is. In de meeste gevallen wordt gekozen voor vertegenwoordigers namens alle fracties uit de raad. Overweeg voor de kandidaten raadsleden die door de jaren deel hebben genomen aan de klankbordgesprekken, zij zijn al bekend met het functioneren van de burgemeester. Daarnaast is het voor de burgemeester prettig als er een zekere vorm van continuïteit is in zijn of haar contact met de raad, dit is ook bevorderlijk voor een productief, vertrouwelijk gesprek.

“De herbenoeming en het hieraan voorafgaande herbenoemingsgesprek staan in nauwe verbinding met de eerder gevoerde klankbordgesprekken.”

Informatievergaring buiten de raad

Alleen raadsleden kunnen zitting hebben in de vertrouwenscommissie, er zijn echter ook anderen wiens inzichten van veel waarde kunnen zijn. Het is gewoonte dat de raad ook kennis neemt van de opvattingen van de wethouders over het functioneren van de burgemeester. Een belangrijke rol van de burgemeester is immers het voorzitterschap van het college. De vertrouwenscommissie kan een wethouder als adviseur aanstellen of tijdig informerende gesprekken inplannen met wethouders. 

Ook anderen zoals samenwerkingspartners op het gebied van openbare orde en veiligheid kunnen waardevolle informatiebronnen zijn. De commissie kan via dergelijke contacten relevante kennis opdoen die zij anders niet had kunnen vergaren. Houd er wel rekening mee dat opgehaalde kennis altijd om interpretatie vraagt en dat het aan de vertrouwenscommissie is om over de informatie een oordeel te vormen.

Een objectief beoordelingskader

Het is handig om als raadslid in de herbenoemingsprocedure terug te kunnen vallen op een voorheen zo feitelijk mogelijk opgesteld beoordelingskader. Dat helpt de raad om te komen tot een gerechtvaardigd en afgewogen oordeel over het functioneren van de burgemeester in de afgelopen periode. De profielschets vormt de basis voor dit beoordelingskader. Aan de hand van de profielschets kan gekeken worden in hoeverre de burgemeester naar verwachting gefunctioneerd heeft, en aan welke aspecten uit de profielschets nog meer aandacht geschonken mag worden.

Een terugblikkende én vooruitkijkende aanbeveling

Vergeet niet om als commissie te evalueren of de profielschets nog up-to-date is. Besluit wat belangrijk is voor de toekomst en communiceer met de burgemeester wat dit voor zijn of haar rol betekent. In welke mate is er sprake van contextveranderingen of veranderingen in de taakinvulling die maken dat de functie-invulling veranderd is?

Geheimhouding

Evenals bij de benoeming van een nieuwe burgemeester geldt dat de geheimhouding rondom de herbenoeming gewaarborgd moet blijven. Informatie over het verloop van zaken, zeker over de (voorlopige) uitkomst van de herbenoemingsprocedure mag niet met externen gedeeld worden.

Meer informatie

Dit is het vierde bericht in een serie over de nieuwe handreiking burgemeestersbenoeming.

Eerder verschenen:
Elke burgemeestersprocedure dient één vrouwelijke kandidaat te hebben.
Een burgemeemster moet aan minimaal vijf eisen voldoen.
Een klankbordgesprek is een tweerichtingsgesprek.