Legitieme of slagkrachtige regionale samenwerking?

Als het gaat om regionale samenwerkingenstaan gemeenteraden voor een lastige keuze.  “Meer democratische legitimiteit door transparante politiek” of “slagkracht zonder inmenging van politiek”.  

Het thema om het regiobestuur, als verlengd lokaal bestuur, verder te democratiseren staat in weinig begrotingen van samenwerkingsverbanden opgenomen. Laat staan de nodige middelen en instrumenten hiervoor. Gemeenteraadsleden en griffiers hoor je over democratisering, maar burgemeesters en wethouders spannen zich vooral in voor bestuurbaarheid. Zo stelt Rolf Jongedijk in het Jaarboek voor griffiers 2020.  

Democratische legitimiteit 

Wat nodig is, is een heldere en duidelijke visie van lokale politici. Als je vergaande intergemeentelijke samenwerking afwijst maar wél taken daar naartoe decentraliseert, zorg dan voor een veel democratischer regionaal bestuur. Al is democratisering geen doel op zich. Het is volgens Jongedijk een noodzakelijke voorwaarde om taken en bevoegdheden over te kunnen dragen.  

De natuurlijke neiging van regionale bestuurlijke samenwerking is niet gericht op participatie van inwoners van de regio, draagvalk, transparantie, publieke verantwoording of politieke gevoeligheid. Als je meer democratische legitimiteit wil, moeten raadsleden het initiatief nemen. Want zij als enigen hebben het democratische mandaat en kunnen deze delen, stelt Jongedijk.  

Bestuurlijke slagkracht 

Kies je niet voor een democratisering van dat regionaal bestuur, leg je dan neer bij de huidige problematische samenwerking en bekommer je niet over gebrek aan grip. Het probleem is wat Jongedijk betreft al met al dat het de lokale politieke agenda’s uitholt. In plaats van een gebrek aan grip op het gemeenschappelijke.  

Oplossing en bedreiging 

Raden moeten meer zorg dragen voor structurele borging van regionale samenwerking en voorkomen dat het veredelde ad-hoc gezelschappen worden. Want vanwege het forse beslag op de lokale begroting houden gemeenteraden steeds minder autonome ruimte over voor lokaal beleid. Regionale samenwerking is daarom gelijktijdig een oplossing voor het gebrek aan lokale bestuurskracht, en een van de grootste bedreigingen, aldus Jongedijk. 

5 Maart organiseert de raadsacademie een sessie over financiële sturing op regionale samenwerking, aanmelden daarvoor kan via de volgende link.

Het jaarboek van de Vereniging voor Griffiers heeft ieder jaar een ander thema. In 2020 was dat het thema “verschillen”. Het artikel waar dit nieuwsbericht op is gebasseerd is hier te vinden.