''Maak tussentijdse raadsverkiezingen mogelijk bij verstoorde bestuurlijke verhoudingen''

Er komt mogelijk een einde aan de vaste periode van vier jaar voor gemeenteraden. Verschillende Kamerleden betoogden vorige week dat tussentijdse raadsverkiezingen tot de mogelijkheid moeten gaan behoren. Bij een onwerkbare bestuurlijke situatie zou de raad het vertrouwen in het college moeten kunnen opzeggen en nieuwe verkiezingen kunnen uitschrijven. 

Tweede Kamerleden Middendorp (VVD) en Krol (50PLUS) brachten dit in tijdens de begrotingsbehandeling 2020 van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties (BZK). De kersverse minister Raymond Knops vindt terughoudendheid op dit onderwerp belangrijk. Het is een zwaarwegende handeling waar ook een Grondwetswijziging voor benodigd is. Een voorstel wat eerst besproken moet worden met de medeoverheden en waar het kabinet in overleg met hen de voor- en nadelen in kaart wil brengen.

De minister staat wel open voor experimenten op dit vlak, ook in het kader van het idee wanneer zaken niet goed gaan er een oplossing moet komen. 

Tussentijdse verkiezingen voor gemeenteraadsleden

Middendorp en Krol stelden tijdens de begrotingsbehandeling vragen naar de mogelijkheid van tussentijdse gemeenteraadsverkiezingen bij ernstig verstoorde bestuurlijke verhoudingen. Nu is dit grondwettelijk alleen mogelijk bij taakverwaarlozing (zoals op Sint Eustatius) en veel vaker voorkomend, herindelingsverkiezingen. Gemeenten waar de raad het vertrouwen in het college opzegt en waar nieuwe coalities geen meerderheid kunnen vinden, zitten op dit moment vast aan de looptijd voor raadsperiodes van vier jaar. Tussentijdse verkiezingen kunnen (mogelijk) raden een nieuw instrument geven om het college aan te spreken. 

In de tweede termijn gaf minister Knops aan dat het kabinet open staat om dit te onderzoeken en uiterlijk voor de zomer van 2020, na overleg met de medeoverheden, de Kamer zal informeren. 

Ter stemming ligt morgen de motie van Kamerleden Middendorp (VVD), Krol (50PLUS), Den Boer (D66) en Özütok (GroenLinks) waarbij zij het kabinet oproepen met een voorstel tot grondwetswijziging te komen om tussentijdse gemeenteraadsverkiezingen mogelijk te maken.