Melden van agressie en intimidatie blijkt in de praktijk niet vanzelfsprekend

Onder raadsleden hoor je nog regelmatig ‘dat je als politiek ambtsdrager tegen agressie of intimidatie moet kunnen’. Vaak worden incidenten niet gemeld.Dit blijkt uit het door het Ministerie van Binnenlandse Zaken uitgebrachte rapport ‘Gemeentelijke meld- en steunpunten na agressie, intimidatie en ondermijning'.

Meldingen van incidenten worden ook maar beperkt structureel vastgelegd. Hierdoor is het moeilijk om over algemene cijfers/trends te rapporteren, en hierover een gesprek te voeren binnen de gemeenteraad en het college. Dit maakt het ook aanzienlijk lastiger om te leren van incidenten, maatregelen te treffen en nazorg te bieden. 

Intimidatie in Amsterdam

Uit onderzoek van AT5 blijkt dat driekwart van de Amsterdamse raadsleden met agressie of intimidatie te maken heeft gehad, een forse meerderheid dus. Een derde van de raadsleden zegt zelfs zich vanwege hun raadswerk wel eens onveilig te voelen. Als oorzaak voor het toenemen van ongewenst gedrag tegenover volksvertegenwoordigers noemen raadsleden het in toenemde mate gepolariseerde politieke klimaat. Debat in de raad is evenals in de rest van de samenleving de laatste jaren verhard. Lees hier het volledige artikel. 

Laagdrempelige meld- en steunpunten 

Raadsleden zijn veel sneller geneigd om incidenten te melden wanneer er lokale, laagdrempelige meld- en steunpunten beschikbaar zijn. 
Melden in een persoonlijk gesprek heeft sterk de voorkeur, want in zijn algemeenheid staat men niet te springen om het allereerst zelf melden in een systeem. Later vastleggen van informatie wordt wel als belangrijk gezien om te voorkomen dat er alleen sturing op incidenten plaatsvindt. Hiervoor is het bestaande Gemeentelijk Incidenten Registratiesysteem (GIR) zeer geschikt. 

Maak weerbaarheid bespreekbaar

Het rapport adviseert om de thema’s agressie, intimidatie en ondermijning standaard op te nemen in het inwerkprogramma voor raadsleden en om het onderwerp daarnaast jaarlijks te agenderen. Zo worden nieuwe raadsleden beter voorbereid op eventuele incidenten. 

Agressie mag niet lonen

Hoewel agressie altijd fout is en niet mag lonen, kan het alsnog zo zijn dat agressor een terecht punt van kritiek heeft. Daarom is het belangrijk om toch te kijken waar de frustraties van de burger vandaan komen. Let wel op dat het raadslid niet verantwoordelijk dient te worden gehouden voor worden gehouden voor het norm-overschrijdend gedrag waar hij of zij mee in aanraking komt. Ook mag agressie van de kant van de burger er niet voor zorgen dat deze daardoor krijgt wat hij/zij wil.

Incidenten als feedbackmechanismen

Het melden van incidenten is belangrijk opdat er van geleerd kan worden. Wat ging er mis, waarom kwam het tot een incident, en hoe kan dit voortaan voorkomen worden? Om incidenten te voorkomen is het vooral belangrijk om bij het maken van beleid altijd vooraf na te denken wat voor gevolgen dit voor verschillende groepen burgers kan hebben.
Als een maatregel door een bepaalde groep mensen als nadelig kan worden gezien, zorg dan dat ten minste uitgelegd kan worden waarom deze maatregel toch genomen is.
Een proactieve benadering met vooraf nadenken over de gevolgen van veranderend overheidsbeleid voor burgers, luisteren naar argumenten en belangen van zowel burgers als overheid, verwachtingen goed managen en passende begeleidende maatregelen nemen, kunnen normoverschrijdend gedrag verminderen en mogelijk voorkomen. 

Webinar omgaan met agressie en intimidatie

Op 20 mei organiseert de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden een webinar over hoe om te gaan met agressie en intimidatie. Lees hier het programma en/of schrijf je in. 

Meer informatie

- Rapport Gemeentelijke meld- en steunpunten na incidenten van agressie, intimidatie en ondermijning.  
- Netwerk weerbaar bestuur, www.weerbaar-bestuur.nl.
- Modules in de digitale leeromgeving over agressie, intimidatie en ondermijning.
- Wilt u praten over agressie en intimidatie? Neem contact op met collega's in het Ondersteuningsteam Weerbaar bestuur.
- Pagina Hoe ga je als raadslid om met agressie, intimidatie en integriteitskwesties?
- Onderzoek AT5, Driekwart Amsterdamse Raadsleden heeft te maken met bedreigingen of intimidatie.
- Op 20 mei organiseren we ism het Ondersteuningsteam Weerbaar Bestuur de online sessie Omgaan met agressie en intimidatie.