Nieuwe wet biedt raad niet meer grip op gemeenschappelijke regelingen

Het is voor raadsleden vaak lastig om grip te krijgen op gemeenschappelijke regelingen. Het nieuwe wetsvoorstel omtrent gemeenschappelijke regelingen biedt hier geen echte oplossing voor, bleek tijdens een rondetafelgesprek in de Tweede Kamer. De sprekers tijdens het rondetafelgesprek waren allen van mening dat het wetsvoorstel goede dingen bevat, maar dat het geen toereikende oplossing levert. 

Het bestuur van regionale samenwerkingsverbanden vindt de betrokkenheid van raadsleden niet belangrijk. Bahreddine Belhaj, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden, stelde tijdens het rondetafelgesprek dat er iets gedaan moet worden om de rol van gemeenteraden in gemeenschappelijke regelingen te vergroten. Want de gewijzigde Wet Gemeenschappelijke Regelingen zal de raad niet goed helpen om meer betrokken te raken bij gemeenschappelijke regelingen en meer grip te krijgen. 

Jaarrapportage

Er zou budget vrijgemaakt moeten worden voor de deelname van raadsleden in regionale samenwerkingsverbanden. Deze deelname moet dan ook serieus worden genomen. Belhaj stelt dat dit mogelijk is indien gemeenschappelijke regelingen in hun jaarraportage ruimte reserveren voor een bijdrage van de betrokken raadscommissie. Een dergelijk jaarrapport zou volgens de raad volgens Belhaj al meer invloed geven. 

Regionaal debat

Verder wordt het door Belhaj en eerdere sprekers benoemd dat het al wel mogelijk is voor raadsleden om gemeenschappelijke samenwerkingen te beïnvloeden, en dat dat de nieuwe wetgeving de situatie op enige punten verbeterd. 
Echter, de overheersende indruk is, zoals verwoord door Nanda van Dorenmalen (raadslid in Buren), dat ‘raadsleden hemel en aarde [moeten] bewegen om tot regionaal debat te komen’. Het moet dus makkelijker worden om in gesprek te gaan met de top van een samenwerkingsverband. Bijvoorbeeld door via een verplicht aandeel in de jaarrapportage erkenning te creëren voor het belang van inspraak van deelnemende gemeenteraden. 

De provincie

Belhaj ziet dat er steeds meer taken richting gemeenten worden gedecentraliseerd terwijl deze vervolgens in een regionale samenwerking moeten worden uitgevoerd. ''Leg ze neer bij de gemeente, of bij de Staten. Een van de twee''. Zeker omdat er bij sommige samenwerkingsverbanden zoveel deelnemende gemeenten zijn, dat het als alleenstaande gemeente bijna onmogelijk is om in invloed uit te oefenen. Volgens Belhaj dient dit ook meegenomen te worden bij eventuele decentralisaties.   

De raad heeft het druk

Aanwezige raadsleden waren het er over eens dat de gemeenteraad het door decentralisatie steeds drukker heeft gekregen. De raad heeft, met name in kleine gemeenten, simpelweg niet genoeg tijd om zich volledig te verdiepen in gemeenschappelijke regelingen. Het zou daarom wenselijk zijn om op een eenvoudige manier meer invloed hierop te krijgen, of deze verantwoordelijkheid naar provinciaal niveau te delegeren. 

Meer informatie

Raadsacademie 14 oktober Zicht en grip op gemeentschappelijke regelingen

U kunt het debat terugkijken op Debat gemist 

Tweede Kamer pagina met wetsvoorstel en positon papers

Position paper Nederlandse Vereniging voor Raadsleden