Oplossing bestuurscrisis in Hoogeveen 

Informateurs Johan Baltes en Sandra Korthuis adviseerden de aanstelling van een zakencollege als de beste garantie voor een stevig dagelijks bestuur in de gemeente Hoogeveen. Vorige week zijn de vier nieuwe wethouders aangesteld. Welke lessen kunnen andere gemeenteraden trekken uit de bestuurscrisis? 

De gemeente Hoogeveen hoopt met een nieuw college van B&W de bestuurlijke crisis op te lossen. De gemeente moet weer financieel gezond worden, zegt de gemeenteraad van Hoogeveen. 

Bestuurscrisis

De gemeente Hoogeveen had al lang te maken met een bestuurscrisis. De gemeente zat diep in de rode cijfers, wat in februari al leidde tot een totale uitgavenstop. Daarnaast waren er problemen tussen het college van B&W en de gemeenteraad. Het debat miste wederzijds respect en  men kwam maar niet tot consensus in raadsvergaderingen.
In juli stapte de twee wethouders van de grootste partij Gemeentebelangen op en zegde ook de fractie het vertrouwen in de coalitie op. Hierdoor was er geen meerderheid voor het college meer. Naar aanleiding van de financiële problemen en problematische politiek verhoudingen gaf de gemeenteraad in juli twee informateurs de opdracht te onderzoeken hoe de gemeente weer op het juiste been te krijgen. 

Raadsprogramma in plaats van coalitie/oppositie model

Het onderscheid tussen de coalitie- en de oppositiepartijen is al sinds het begin van de raadsperiode duidelijk. Door middel van een zakencollege hoopt de gemeente dit te laten verdwijnen. Een zakencollege kan hieraan bijdragen, omdat zij werkt op basis van een raadsbreedprogramma. Bij een zakencollege is de kwaliteit en niet de politieke kleur van een (kandidaat)wethouder belangrijk. Het nieuw aan te treden college van burgemeester en wethouders krijgt de opdracht om een breed gedragen raadsprogramma uit te voeren, waarbij de nadruk ligt op het realiseren van een sluitende meerjarenbegroting.

Wethouders van buiten

Een meerderheid in de gemeenteraad had al eerder aangegeven dat op basis van een vastgesteld programma, het zakencollege uitgevoerd moet worden door extern aangetrokken wethouders op basis van de profielen. Vanwege de forse opgave voor het nieuwe college en het korte tijdpad werd geadviseerd om vier wethouders aan te stellen.
Op 8 oktober zijn de vier nieuwe wethouders aangesteld: Werner ten Kate (50) was wethouder in de gemeente Lansingerland, Derk Reneman (56) was wethouder van de gemeente Haarlemmermeer, Janita Tabak (50) was wethouder in de gemeente Kampen en Jan Zwiers (54) was wethouder in de gemeente Coevorden. 

Rol van de burgemeester

Er is al sinds het begin van de huidige raadsperiode kritiek op het takenpakket van burgmeester Karel Loohuis: de burgemeester was voorzitter van het presidium en van het fracievoorzittersoverleg. Menig raadsleden vroegen zich of dit niet te veel was. De burgemeester heeft daarom gekozen om zich alleen te concentreren op het nieuwe college en de gemeenteraad. De burgemeester blijft wel als adviseur beschikbaar.  

Leermoment voor andere gemeenten

Uit het rapport van de informateurs en gelet op de ontwikkelingen van de bestuurscrisis in de gemeente Hoogeveen kunnen andere gemeente een aantal lessen trekken. Het is noodzakelijk om onderlinge spanningen en verhoudingen tijdens een bestuurscrisis op tijd te bespreken. De informateurs hebben ‘opruimgesprekken’ gevoerd waarin er werd gesproken over de kwesties die spelen en over elkaar begrijpen. Wanneer dit wordt uitgelicht, kan er gewerkt worden aan de verbetering van de samenwerking en politieke verhoudingen. Daarnaast kan de opstelling van een zakencollege onderlinge problemen tussen het college en de raad verhelpen. Er wordt hier niet gekeken naar de politieke achtergrond van wethouders, maar specifiek naar de kwaliteiten.

Meer informatie

Rapport informateurs Hoogeveen
Nieuwsbericht van de gemeente Hoogeveen over de aanstelling van de wethouders