Presentatiegids met tips van raadsleden aan raadsleden

Raadsleden die lid zijn van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden hebben dezer dagen de Presentatiegids “Van Raad tot Raad” ontvangen. Deze gids geeft een overzicht van aanbevelingen en tips van raadsleden voor raadsleden en gemeenteraden over een groot aantal onderwerpen waarover in de huidige raadsperiode onderzoeken zijn uitgevoerd onder raadsleden en met medewerking van raadsleden.

⇒ Download de Presentatiegids

De Presentatiegids “Van Raad tot Raad” bevat aanbevelingen en tips op een 5-tal hoofdonderwerpen:

• Raadslid & Raad
• Raadslid & Inwoners
• Raadslid & Veiligheid
• Raadslid & Controle
• Raadslid & Regio

Raadslid & Raad

Het hoofdstuk in de Presentatiegids “Van Raad tot Raad” bevat samenvattingen van negen onderzoeken met aanbevelingen hoe de raad en raadsleden verbeteringen kunnen uitvoeren:

• Het aanzien van de raad bij inwoners met als een van de aanbevelingen: scheep burgers niet af met de boodschap dat de raad ergens niet over gaat; leg vooral uit wat je wel weet en kan;
• Hoe raadsleden zelf naar de gemeenteraad kijken met als belangrijke aanbeveling: voer individueel en collectief met elkaar het gesprek hoe je als raad, het hoogste bestuursorgaan in de gemeente, je rol en positie ten behoeve van de inwoners kunt realiseren;
• Hoe raadsleden meer halen uit social media met als belangrijkste tip: wees in ieder geval herkenbaar als raadslid;
• Waarom de raad actief moet zijn op social media, vooral om jongeren te bereiken;
• Raad vaak gepasseerd bij vluchtelingenopvang met als tip: kijk wat je kunt leren van de discussies over de vluchtelingenopvang hoe burgerparticipatie in jouw gemeente kan worden vormgegeven;
• Hoe burgerinitiatief betaalbaar en bestuurbaar blijft met als een van de tips: garandeer een onafhankelijk en transparant proces;
• Zelfstandig raadsbudget met als advies: de gemeenteraad doet er verstandig aan om in de begroting voldoende ruimte te maken voor  onderzoek, ondersteuning en opleiding door en van de gemeenteraad;
• De raad als werkgever van de griffier met misschien wel als belangrijkste tip: zorg voor een alerte, stevige werkgeverscommissie in de raad.

Raadslid & inwoners

In het hoofdstuk Raadslid & inwoners vindt de lezer de kernpunten uit een negental belangrijke onderzoeken die de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden heeft gehouden over hoe de raad zijn rol en positie kan versterken om de invloed van inwoners te vergroten:

• Hulptroepen van de gemeenteraad geeft vooral inzicht aan de raad hoe anderen dan de raad, uit de samenleving, kunnen helpen bij het controleren van wat in de gemeente met het college is afgesproken;
• Raadswerk is Maatwerk over inwoners betrekken bij de lokale democratie met als belangrijkste advies: ga eerst als raad na wat voor lokale democratie je wilt zijn en beslis pas daarna of je kiest voor burgerbegroting, referenda, loting of G1000-bijeenkomsten;
• Hard naar het college, zacht naar de samenleving. Over de verbindende rol van de raad en over hoe en op welke wijze de raad maximale invloed in het stadhuis/gemeentehuis kan hebben. Maar ook met als belangrijk advies: bespreek als raad wie verantwoordelijk is voor de raad!
• Raad & Open Overheid over het vormgeven van de open gemeente. Belangrijkste tip: zorg er voor dat raadsinformatie openbaar, toegankelijk en herbruikbaar is. Kom zelf met initiatiefvoorstellen!
• Kansrijk maar kwetsbaar over de inzet van burgeraudits met als belangrijkste advies: gebruik de inwoners niet alleen vooraf om beleid te maken, maar ook achteraf om te controleren of alles gaat zoals het is afgesproken. En geef inwoners de ruimte om controle uit te oefenen.
• Raadslid & Burgerkracht en hou daarbij als raad vooral drie dilemma’s goed in het oog en maak daarover goede afspraken.
• Sturen in dienstbaarheid over de veranderende rol van de gemeente. Belangrijkste advies: werk samen met inwoners en professionals in plaats van de illusie op te houden dat je als raad als enige aan de knoppen zit.
• Handvatten voor calamiteiten in het sociaal domein met als een van de belangrijkste adviezen: zorg dat je als raadslid de feiten kent en daarover bent geïnformeerd.
• De ene politiek-bestuurlijke crisis is de andere niet. Dit onderzoek schept Inzicht in bestuurscrises en uit het gehouden raadsledenonderzoek komt als belangrijkste advies naar voren: betrek de inwoners wanneer er een politiek-bestuurlijke crisis is.

Raadslid & Veiligheid

De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden hield in de huidige raadsperiode ook een tweetal onderzoeken naar veiligheid. Veiligheid is geen exclusieve zaak van de burgemeester. Raadsleden dienen zich te realiseren dat lokaal veiligheidsbeleid een verantwoordelijkheid is waarop zij zelf met anderen de regie voeren, zo leerde de enquête Raadsleden en veiligheid die met kennispartner Het CCV werd uitgevoerd in 2015.

De veiligheid van raadsleden zelf is niet gegarandeerd. Zij hebben te maken met agressie, intimidatie en (verbaal) geweld. Meld agressie bij de griffier en doe aangifte via de burgemeester!

Raadslid & Controle

Het controleren van burgemeester en wethouders is een van de belangrijkste taken voor raadsleden. Maar onder meer door de regionalisering van taken is dat niet eenvoudiger geworden. Hoe dat anders kan en gaat, staat in het essay Controle en verantwoording in een veranderend lokaal bestuur.

Raadsleden van samenwerkende gemeenten doen er goed aan zelf de informatie-uitwisseling en bovenal afstemming te organiseren. Regiobestuurders komen hun informatieplicht namelijk niet altijd even stipt na, zo blijkt uit de aanbevelingen in het project In de ban van regionale samenwerking.

Wanneer je als raadslid meer grip wil op regionale samenwerking, gebruik dan het 12-stappenplan zoals dat in deze Presentatiegids op pagina 35 is samengevat.

Presentatiegids: opleiding & training

Voor wie de Presentatiegids wil lezen, klik hier op “Van Raad tot Raad”. Voor wie meer informatie wil over trainingen en opleidingen over de onderwerpen uit de Presentatiegids kan daarover terecht door een bericht aan: info@raadsleden.nl.