Raad gaat ook over benoeming waarnemer

Het benoemen van een waarnemend burgemeester is de verantwoordelijkheid van de Commissaris van de Koning. Dat heeft minister van binnenlandse zaken, Hanke Bruins Slot, per brief aan de Tweede Kamer medegedeeld. Daarmee wordt de rol van de gemeenteraad over het hoofd gezien, vindt de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden.

Aanleiding voor de Ministersbrief is de kwestie Scherpenzeel. De zaak Scherpenzeel ging over het ontslag van de waarnemend burgemeester door de Commissaris van de koning. Als gevolg daarvan stelde de Tweede Kamer vast dat benoeming en ontslag van de waarnemend burgemeester in de wet onvoldoende is uitgewerkt. Dit wordt door de minister in haar brief tegengesproken. 

Rol van de Raad

De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden begrijpt de formulering van de minister maar vindt de conclusie te kort door de bocht. ‘De minister legt hier te eenzijdig de verantwoordelijkheid bij de commissaris en miskent de praktijk. Een benoeming van een waarnemer moet altijd met instemming van de gemeenteraad gebeuren’, stelt Hanneke Willemstein, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden. ‘Wij roepen de minister daarom op de rol van de gemeenteraad ook in dit soort kwesties niet uit het oog te verliezen’.

Praktijk

De huidige praktijk is zo dat wanneer er een waarnemend burgemeester nodig is, deze wordt voorgedragen door de Commissaris van de Koning. De kandidaat wordt hierna gepresenteerd aan de vertrouwenscommissie van de gemeenteraad. Die beslist of de waarnemer wordt geaccepteerd of afgewezen. In het geval van afwijzing wordt deze kandidaat niet benoemd en moet de commissaris opzoek naar een andere kandidaat. Dit gebeurde bijvoorbeeld in Zutphen in 2015 toen de Commissaris van de Koning Cornielje tegen de wens van de raad Loek Hermans wilde benoemen.

Ontslag

Het tussentijds ontslag van een waarnemend burgemeester volgt, wanneer de gemeenteraad zijn vertrouwen in de burgemeester heeft opgezegd. Op basis van dit advies, zet de minister de burgemeester uit zijn ambt. Als volgt gaat de commissaris van de koning opzoek naar een nieuwe waarnemer.

Meer weten?

Lees hier de brief die de minister naar de kamer stuurde.

Wil je meer weten over de positie van (waarnemend) burgemeester? Klik dan hier