Raad, laat burgerparticipatie aan college over

Raadsleden doen er verstandig aan om het organiseren van burgerparticipatie aan het college en de ambtenarij over te laten. Dit is een ingewikkeld organisatieproces waar de raad zelf, vooral in kleinere gemeenten, te weinig middelen en ondersteuning voor heeft.

Dit advies geeft Dr. Julien van Ostaaijen, universitair docent Bestuurskunde aan Tilburg University, naar aanleiding van de gezamenlijke ambities die de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden en de Vereniging van Griffiers formuleerden. Volgens Van Ostaaijen hebben raadsleden wel een belangrijke rol in het contact met de samenleving.

Ombudspolitiek

Raadsleden worden geregeld door inwoners benaderd over problemen in hun directe omgeving. Het is dan aan raadsleden de taak om hen te helpen of door te verwijzen naar de juiste instantie. In deze zin hebben raadsleden een ombudsfunctie. Van Ostaaijen pleit ervoor dat raadsleden daarnaast zelf  het contact met inwoners opzoeken om zo erachter te komen wat hen bezighoudt. Een andere taak voor raadsleden wat inwonersparticipatie betreft is hun controlerende taak. Hoewel zij de participatie niet zelf zouden moeten organiseren, moeten zij wel controleren of de participatie goed is georganiseerd. De volgende punten zijn hierbij volgen Van Ostaaijen van belang:

• Alle burgers die dat willen, moeten de kans hebben hun mening te uiten en moeten op een juiste manier zijn benaderd.
• Met de stem van de stille meer of minderheid moet rekening worden gehouden.

Als met deze punten onvoldoende rekening is gehouden, kan de raad het college daarop wijzen. Het is niet de bedoeling dat de gemeenteraad de nodige aanpassingen zelf gaat doorvoeren.

Rolverdeling

Het is belangrijk dat er een duidelijke rolverdeling is tussen de gemeenteraad en het college. Het ‘Wetsvoorstel Versterking participatie op decentraal niveau’, welke na het reces in de Tweede Kamer zal worden behandeld, biedt kansen om het onderscheid in rollen te verduidelijken. Het is goed om als gemeenteraad vooraf na te denken over op wat voor manier hij betrokken is en bij welk soort projecten. Volgens Van Ostaaijen is het college leidend en de raad controlerend.

Meer informatie

Benieuwd naar hoe gemeenteraden adequaat om kunnen gaan met hun verschuivende rol in het kader van nieuwe vormen van burgerparticipatie? Lees het rapport Raadswerk is Maatwerk.

Op deze themapagina vind je meer informatie over actuele gebeurtenissen op het gebied van participatie.