Raad moet anders, wat doet de burgemeester?

LEIDEN/DEN HAAG – De lokale democratie moet veranderen en daarom moet de gemeenteraad zijn werk anders doen: meer burgers betrekken, beter luisteren, echt verbinding zoeken, politieke spelletjes voorkomen. Ook moet dat met minder raadsleden, en meer als regionaal vertegenwoordiger. Dat is de teneur die opstijgt uit rapporten van de commissie-Ollongren, commissie-Van den Donk en van de Stuurgroep Openbaar Bestuur. De grote vraag: welke rol heeft de burgemeester?

Wanneer de raad zijn werk anders moet doen, meer participatiever, en ook nog eens met het doel te zorgen voor meer evenwicht en controle, wie leidt dan de raad in het nemen van regie? De rapporten die afgelopen jaar zijn verschenen, gaan op die vraag onvoldoende in, zo werd er vrijdag geconstateerd tijdens een debat van de Rijksuniversiteit Leiden over de legitimiteit van de gemeenteraad. De rol van het bestuur, met name de burgemeester en de wethouders blijft onbesproken.

“Formeel is het nemen van regie een taak voor de burgemeester als voorzitter van de raad, maar de burgemeester is ook voorzitter van het college”, stelde de Maastrichtse bijzonder hoogleraar lokaal en regionaal bestuur Klaartje Peters vast. De burgemeester zit daarbij dus in een spagaat met ook nog eens het probleem dat burgemeester en wethouders eigenlijk volgens Peters geen belangstelling hebben om voor een betere verantwoording in de raad beschikbaar te zijn. “Ik zie geen schuldgevoel noch schaamte”.

Wethouder

Jasper Loots, auteur van het boek “De gemeenteraad heeft geen toekomst”, ziet dat de rapporten van de VNG, en van de Rob en het ministerie van BZK, het te vaak hebben over het bestuur en de bestuurbaarheid en het dan vooral hebben over het veranderen van de raad. Het zou eigenlijk moeten gaan over debat en democratie en over de rol van de bestuurders. “De wethouder zou zich vaker kwetsbaarder moeten opstellen en tegen de raad zeggen: zegt u eens, hoe wilt u het hebben?”, aldus Loots.

Raadsleden en Tourrenners

De Leidse bestuurskundige Geerten Boogaard nam het voorstel uit het rapport van de commissie-Ollongren of te wel de VNG Denktank op de korrel om het aantal raadsleden te verminderen. Hij constateerde dat de VNG Denktank het aantal raadsleden wil verminderen omdat er dan vanzelf minder politieke spelletjes worden gespeeld. Want dat zou nodig zijn omdat inwoners kennelijk een hekel hebben aan politieke spelletjes. “Er is een probleem: deze redenering blijft geldig tot er 1 raadslid overblijft. Een raadslid is de maximale garantie dat er geen politieke spelletjes worden gespeeld”, aldus Boogaard. Voor zijn analyse waarin hij de vermindering van het aantal raadsleden vergelijkt met het verkleinen van het Tourpeloton en het verminderen van het aantal damherten bij Amsterdam klik hier voor zijn tekst “De omvang van de gemeenteraad”.

Bron: Raadslid.Nu, de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden, 30 januari 2017.

Social media: Raadslid.Nu is ook te volgen op Twitter (@RaadslidNu), Facebook en Linkedin.

Raadslid.Nu houdt op vrijdag 17 maart 2017 in Delft de Dag voor de Raad: wat heeft de nieuwe gemeenteraad nodig voor een succesvolle start na de raadsverkiezingen van 2018? 

Raadslid.Nu is de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden en staat voor een sterke en krachtige positie van gemeenteraden ten behoeve van het functioneren van de lokale democratie.

Wist u dat sinds de wijziging van het rechtspositiebesluit voor raads- en commissieleden, de gemeente de contributie van de beroepsvereniging vergoedt, waarvan een raadslid in verband met de uitoefening van zijn functie lid is.  

Nog geen lid van de vereniging? Een collectief lidmaatschap kost maar 45 euro per persoon en commissieleden en fractieondersteuners vallen, wanneer zij ook aangemeld zijn, binnen een collectief lidmaatschap. Het individueel lidmaatschap kost 80 euro. Aanmelden kan hier!