Raadsleden controleren, bewoners beslissen in Rotterdamse warmtetransitie

In de wijk Heindijk in Rotterdam Zuid neemt de gemeente het voortouw in de warmtetransitie en worden bewoners geïnformeerd over de plannen. De gemeente beslist over de warmtebron en bepaalt de voorwaarden voor het participatieproces. De raad controleert of het proces goed verloopt. Doordat bewoners wel zeggenschap houden over de uiteindelijke aansluiting is deelname van alle bewoners niet gegarandeerd. De gemeenteraad leunt op een sterke ambtelijke organisatie en gebiedscommissies om tóch positief resultaat te boeken.

In de Rotterdamse wijk Heindijk bepaalt de gemeenteraad de alternatieve warmtebron en kiest de gemeente ervoor om bewoners in het participatieproces vooral te informeren en raadplegen. Tegelijkertijd hebben particuliere bewoners en huurders wel de ruimte om zelf te beslissen of ze uiteindelijk ook echt worden aangesloten op de gekozen alternatieve warmtebron. Dit vereist veel inzet vanuit de gemeente om bewoners goed te informeren. Na een participatieproces van ruim vier jaar wil meer dan 70 procent van de particuliere eigenaren de overstap naar aardgasvrij maken en worden vanaf september 2022 de eerste woningen aangesloten op het warmtenet.

Rotterdam aardgasvrij

Dit positieve resultaat was zeker niet vanzelfsprekend. Tijdens het participatieproces ontstond onduidelijkheid over de uitvoering, de kosten en was de communicatie tussen de verschillende partijen niet altijd vlekkeloos. Dit leidde tot veel vragen onder bewoners. Een intensief participatietraject verbeterde het sentiment in de wijk en zorgde voor vertrouwen onder bewoners. Om van de warmtetransitie in Heindijk een succes te maken leunt de gemeenteraad tijdens de uitvoering van het participatieproces duidelijk op een sterke ambtelijke organisatie en betrokken gebiedscommissie.

Persoonlijke aanpak leidt tot hoge betrokkenheid

Bij een (in dit geval) laag participatieniveau vindt Leewis dat de gemeente bewoners wel heel goed moet informeren. “Alleen een brief in de deur vinden zowel de raad als het college niet voldoende”, verduidelijkt Leewis. Er werden door de gemeente verschillende participatiemethoden ingezet waaronder een startbijeenkomst en persoonlijke keukentafelgesprekken. Ook was er een wijkwinkel waar bewoners binnen konden lopen. In de pilot Heindijk lijkt het voor de realisatie van draagvlak mee te helpen dat er over de warmtebron weinig technische onzekerheden bestonden. De gemeente had goed inzicht in welke technische implicaties de transitie voor bewoners individueel zou opleveren en kon het kostenplaatje duidelijk in beeld brengen. Op deze manier kon de gemeente verwarring wegnemen en wisten bewoners waar ze aan toe waren. De individuele betrokkenheid in de wijk werd door deze aanpak heel hoog. De maatschappelijke betrokkenheid bleef daarentegen laag.

Platform31

Kennis- en netwerkorganisatie Platform31 ziet de trends in stad en regio. Ze verbinden beleid, praktijk en wetenschap rondom actuele vraagstukken en komen tot een aanpak waarmee bestuurders, beleidsmakers en uitvoerders direct aan de slag kunnen. Voor een reeks van vier artikelen over de rol van raadsleden in de warmtetransitie ging Platform31 in gesprek met bewoners en raadsleden. Lees hier het volledige artikel over de Rotterdamse warmtetransitie.

Meer informatie

Om te leren van goede voorbeelden van participatie, kijk op onze themapagina en op de website Raad in Beweging.

Wie tips of adviezen heeft hoe de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden om dient te gaan met de vraagstukken van participatie stuur ons svp een mail aan: info@raadsleden.nl