Raadsleden in meerderheid tegen tussentijdse verkiezingen

Het merendeel van de gemeenteraadsleden wil niet dat nieuwe gemeenteraadsverkiezingen een optie wordt bij lokale politieke crises. Ook verwacht een ruime meerderheid dat tussentijdse raadsverkiezingen leiden tot een instabieler gemeentebestuur. Dit blijkt uit een enquête die de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden heeft gehouden onder raadsleden over de mogelijkheid om tussentijdse raadsverkiezingen in te voeren.

De aanleiding voor deze enquête van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden was de motie van VVD-Tweede Kamerlid Jan Middendorp die het kabinet oproept een voorstel te maken voor een Grondwetswijziging die tussentijdse gemeenteraadsverkiezingen mogelijk maakt. Volgens Middendorp en de overige ondertekenaars (Krol (50PLUS), Den Boer (D66) en Özütok (GL)) kunnen tussentijdse raadsverkiezingen voor gemeenteraden waar de verhoudingen ernstig zijn verstoord een oplossing bieden voor het onbestuurbaar worden van gemeenten. Minister van Binnenlandse Zaken Knops komt in april met een reactie op de wens van de Tweede Kamer.

Instabiliteit verwacht

Raadsleden zitten niet te wachten op mogelijk tussentijdse verkiezingen, zo blijkt uit de enquête: 58% is het oneens met het voorstel, tegenover 38% die er wel heil in ziet. Een bijna even grote meerderheid verwacht dat tussentijdse raadsverkiezingen geen oplossing is bij ernstig verstoorde verhoudingen. Het minste draagvlak is er onder raadsleden uit grote gemeenten (100.000+ inwoners), waar 29% voor en 66% tegen tussentijdse raadsverkiezingen is.

Een meerderheid van 62% van de raadsleden verwacht dat het gemeentebestuur instabieler wordt als tussentijdse verkiezingen mogelijk worden, terwijl maar 16% van de raadsleden het lokaal bestuur er stabieler door ziet worden. 70% verwacht dat de gemeentepolitiek gaat veranderen als de bal terug bij de kiezer gelegd kan worden bij conflicten.

Wanneer gekeken wordt naar raadsleden die ooit een situatie hebben meegemaakt waarin tussentijdse verkiezingen wenselijk was geweest, valt op dat er een meerderheid van 74% voorstander is, terwijl onder raadsleden die nog nooit een dergelijke situatie hebben meegemaakt slechts 25% voorstander is.

Geen voorstander

De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden is geen voorstander van het mogelijk maken van tussentijdse raadsverkiezingen. Voorzitter Bahreddine Belhaj van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden: ‘’De vraag is voor welk probleem het een oplossing is. Er is geen garantie dat er na tussentijdse verkiezingen een andere uitslag komt die een ander college mogelijk maakt. Bovendien zijn verkiezingen niet goedkoop, kost het de raadsleden veel tijd en middelen en blijft de gemeente een tijd onbestuurd,’’ aldus Belhaj. ‘’Terwijl raadsleden nu de opdracht hebben om er ook bij problemen samen uit te komen, zullen tussentijdse verkiezingen een politiek wapen worden om mee te dreigen. Dat maakt het lokaal bestuur instabieler een daar zijn wij geen voorstander van want dat is niet in het belang van de inwoners.”

Onderzoek

De enquête is tussen 23 en 30 januari gehouden onder gemeenteraadsleden en is 1290 keer ingevuld (15% van alle raadsleden). De volledige rapportage kunt u hier vinden. De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden dankt alle raadsleden hartelijk die hebben meegewerkt aan dit onderzoek!