Raadsleden kostenbewust maken, verruiming ozb

Gemeenten en daarmee raadsleden zouden zich meer bewust moeten zijn van kosten en uitgaven. De verruiming van het gemeentelijk belastinggebied, waardoor de gemeenteraad zelf kan bepalen hoe de onroerendzaakbelasting (ozb) kan worden gebruikt, kan daarbij helpen. 

Het kabinet gaat daarom de verruiming van het gemeentelijk belastinggebied onderzoeken. Minister van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk en staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes hebben dit voornemen in een brief aan de Tweede Kamer kenbaar gemaakt.

Plasterk en Wiebes maken daarmee duidelijk dat het slot van de discussie over de verruiming van de gemeentelijke financiële autonomie gaat. Sinds het kabinet onder leiding van de toenmalige minister van Financiën, Gerrit Zalm, tien jaar geleden het gebruikersdeel van de ozb schrapte, zit de discussie over een verruiming van de gemeentelijke autonomie om zelf de ozb te bepalen op slot. Bij elke overheveling van taken, zoals de wet werk en bijstand en de wmo, klopte de VNG tevergeefs voor een verruiming van de gemeentelijke financiële autonomie aan de deur van het kabinet.

Het huidige kabinet vindt dat met de nieuwe taken die door het Rijk worden overgedragen voor zorg, jeugdzorg en participatie een uitbreiding van het gemeentelijk belastinggebied past. 

Meer eigen inkomsten, lagere uitkering gemeentefonds

De staatssecretaris van Financiën, Eric Wiebes, licht in zijn brief van 16 september aan de Tweede Kamer de ambities toe die het kabinet heeft met een herziening van het belastingstelsel. In de brief (zie hier de belangrijkste passage) is te lezen dat bij de grotere rol die gemeenten gaan spelen na de drie decentralisaties, ook meer ruimte past om als gemeente zelf belastingen te gaan heffen.  Dit zou betekenen dat gemeenten meer eigen inkomsten zullen krijgen en een minder grote uitkering uit het gemeentefonds nodig hebben. 

Door de uitbreiding van het gemeentelijk belastinggebied krijgen de gemeenteraden meer invloed op de inkomenspolitiek van de eigen gemeente. Dit lijkt dus in lijn met de vele, nieuwe taken en verantwoordelijkheden die de gemeenten vanaf 1 januari 2015 erbij krijgen. Ze krijgen meer ruimte om te bepalen hoe verschillende diensten binnen de gemeente gefinancierd gaan worden. Daarnaast kan het zorgen voor kostenbewustzijn bij gemeenteraden, wanneer zij zelf inkomsten kunnen werven en niet al het geld vanuit het Rijk komt, zo betogen de beide bewindslieden van PvdA en VVD.

Staatssecretaris Wiebes gaat samen met de minister van Binnenlands Zaken, Ronald Plasterk, onderzoeken hoe en of een verruiming vorm en draagvlak zou kunnen krijgen. Hoe dat gaat gebeuren, is nog niet duidelijk