Raadsleden lokale partijen tikkeltje dichter bij de inwoner
Raadsleden van lokale partijen staan in hun vertegenwoordigende rol dichter bij hun eigen kiezers en bij de inwoners met weinig of geen vertrouwen in de lokale politiek. Een pluspunt is bovendien dat raadsleden van lokale partijen zich vooral inzetten om alle betrokken inwoners en organisaties een stem te geven in het besluitvormingsproces, iets wat eigen kiezers en inwoners met weinig of geen vertrouwen belangrijk vinden.
Raadsleden van lokale partijen geven daarom een tikkeltje beter invulling aan de volksvertegenwoordigende rol dan raadsleden van landelijke partijen. Dit concludeert de Utrechtse wetenschapper en politicoloog Hans Vollaard in de eerste Jan van Zanenlezing. Deze lezing is door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) ingesteld vanwege de inzet van oud-VNG-voorzitter Jan van Zanen om aandacht te geven aan de rol en positie van lokale partijen binnen de VNG. De lezing is vrijdag 12 januari 2024 voor de eerste keer gehouden in het gebouw van de VNG in Den Haag.
Verschillen
De verschillen tussen raadsleden van lokale en landelijke partijen zijn volgens Vollaard gering. Raadsleden van landelijke partijen moeten volgens Vollaard in staat zijn ook beter aansluiting te vinden bij inwoners met weinig of geen vertrouwen in de politiek. Er is volgens Vollaard voor raadsleden van landelijke partijen geen reden om geringschattend te doen over de inzet, rol en bijdrage van raadsleden van lokale partijen. Uit een onderzoek tien jaar geleden bleek dat namelijk wel het geval.
Gezamenlijk
Raadsleden van lokale en landelijke partijen hebben een gezamenlijk belang om er voor te zorgen dat alle inwoners en organisaties gehoord worden en betrokken worden in de besluitvorming. De belangrijkste reden daarvoor is dat steeds meer gemeentelijke taken in complexe (regionale) beleidsnetwerken zijn geregeld, zo concludeert Vollaard.
Boodschap
De boodschap aan alle raadsleden is dus, aldus Vollaard, om vooral de volksvertegenwoordigende stijl van democratische procesbewaker op zich te nemen. Dat wil zeggen: er voor zorgen dat alle betrokken inwoners en organisaties een stem krijgen in het beleidvormingsproces. Of zoals raadslid Jan van Dijk van Lokaal Belang Waalwijk het volgens Vollaard zegt: “...plannen mogen niet in achterkamertjes bedacht worden en zomaar bij inwoners over de schutting worden gegooid. Voor een breed draagvlak moeten we plannen samen toetsen en verbeteren. Daarbij luister je niet alleen naar de hardste roepers maar ook naar deskundigen en iedereen die we minder horen. Ik sta daarom voor veranderingsplannen die op voorhand niet in beton gegoten zijn, [maar] waarbij we open staan voor de stem van iedereen en vanuit een breed draagvlak stappen voorwaarts zetten.”
Verdeling
De 342 gemeenteraden hebben 8462 raadsleden. Een derde deel is lid van een lokale partij en vormt daarmee de grootste groep van raadsleden. Raadsleden van landelijke partijen zitten in de raad voor VVD, CDA, PvdA, GroenLinks, D66, ChristenUnie, SGP, SP, PVV, DENK, Partij voor de Dieren, FVD, Volt, 50Plus of combinatie daarvan en bezetten gezamenlijk circa tweederde van alle raadszetels.
Meer informatie
Wil je de gehele lezing “De vertegenwoordigingswijze van lokale partijen: een succesvol recept?” van Hans Vollaard lezen klik hier.