Raadsleden moeten besef hebben van wat inwoners van hen verwachten
Als raadslid leer je dat je drie rollen bekleedt: vertegenwoordiger van het volk, het stellen van kaders en controle uitoefenen. Wat voor raadslid wil je zijn en hoe wil je de koers van de gemeente bepalen en daarop controle uitoefenen? Besef dat je een (belangrijk) radertje bent in een groot geheel.
Raadsleden moeten een goed besef hebben van wat inwoners verwachten van hun gemeente. Een klassieke aanpak van vraagstukken volstaat niet meer om te voldoen aan deze verwachting. Volgens secretaris-directeur van de Raad voor het Openbaar Bestuur Rien Franje vereist een dienstbare politiek ruimte geven en mogelijk maken. Verder geeft hij in zijn essay Sturen in dienstbaarheid aan dat bij een dienstbare politiek de inzet van klassieke sturingsinstrumenten van de overheid niet meer werken.
Doelstellingen
Ideeën over bijvoorbeeld het opstellen van SMART-doelstellingen (specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden.) en meer te werken naar een vorm van processturing.Franje: "Als je doelstellingen met deze methode opstelt worden ze duidelijk en concreet. Verder moet er meer samengewerkt worden binnen én met je netwerk om zo te komen tot ‘de veranderende rol van de raad’. Een raad die zoveel als mogelijk kan (en moet) loslaten."
Aanbevelingen
- Kaderstelling: Stop met het formuleren van SMART-doelstellingen. Formuleer in plaats hiervan procesdoelen.
- Laat bij het stellen van kaders zoveel mogelijk ruimte aan inwoners, professionals en andere partijen binnen het netwerk. Zij hebben vaak een centrale rol in de gemeenschap en kunnen goed aangeven wat realistisch is.
- Schets een duidelijk beeld van de rolopvatting van de gemeenteraad. Wat doe je als raad zelf, wat laat je over aan zelfsturing?
- Richt veranderingen binnen de controlefunctie voornamelijk op het controleren op de geformuleerde procesdoelstellingen en het organiseren van een eigen, gedegen toetsing.
- De derde klassieke rol van de raad, het vertegenwoordigen van het volk, kan ook anders. Versterk de ombudsfunctie van de raad.
- Ga vooral vaak de wijken in, daar hoor je nog beter wat er daadwerkelijk speelt dan wanneer je voornamelijk raadslid bent in het vergadercircuit.
- Betrek partijen en/of partners van de gemeente meer bij de besluitvorming. Vraag hen hoe zij bepaalde zaken zien. Partners hebben meestal voldoende expertise, dus maak daar gebruik van.
Meer informatie
Als hulpmiddel voor kandidaat-raadsleden is er een nieuw overzichtelijk online handboek boordevol met tips en aanbevelingen voor en over succesvol raadswerk. Deze online zogeheten Wegwijzer geeft op belangrijke thema’s en onderwerpen schematisch en praktisch tips en aanbevelingen. De Wegwijzer 2022-2026 is samengesteld door de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden, in samenwerking met de Vereniging van Griffiers, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en het ministerie van Binnenlandse Zaken. Diverse andere partners en raadsleden hebben bijdragen geleverd. Het handboek is ook online beschikbaar
