Raadsleden onder vuur vanwege integriteit verdienen meer rechtsbescherming

DEN HAAG - Raadsleden die onder vuur komen te liggen vanwege een integriteitskwestie hebben meer rechtsbescherming nodig. “Er is geen rechtsbescherming en evenmin is er een ‘hogere’ instantie die de feiten uit het integriteitsonderzoek nog eens beoordeelt, weegt en van een nieuw oordeel voorziet”, concludeert een onderzoekscommissie in het rapport Groter dan ik ben.

In dit rapport concludeert een onderzoekscommissie onder leiding van voormalig Kamerlid Dick DeCloe dat zij geen integriteitsschending heeft kunnen vaststellen in een vermeende integriteitskwestie rondom het Valkenswaardse raadslid Ruud van Dijk, waarbij ook vastgoedbelangen in het geding waren. Op het punt van de rechtsbescherming concludeert de onderzoekscommissie dat het belangrijk is de kwaliteit van de onderzoekers die de integriteitsonderzoeken uitvoeren te koppelen aan klachtenprocedures en tuchtrechtprocedures. Door te werken met gecertificeerde organisaties kan eenheid en basisniveau in aanpak en werkwijze worden bereikt.

Gedragscode

Voor gemeenteraden en raadsleden, niet alleen in Valkenswaard, heeft de onderzoekscommissie nog een andere belangrijke aanbeveling: regelmatig, liefst jaarlijks elkaar aanspreken op onderwerpen en kwesties waarbij bijvoorbeeld clientelisme, verdachtmakingen en/of belangenverstrengeling een rol kan spelen. In Valkenswaard gebeurde dat volgens de commissie niet of nauwelijks. De Brabantse gemeente heeft een gedragscode, maar die is verouderd. “De gemeenteraad kan door het regelmatig actualiseren van de gedragscode scherper grenzen stellen aan wat wel en niet als acceptabel wordt gezien. De commissie adviseert om de gedragscode regelmatig te actualiseren en aan te passen aan nieuwe wetgeving, actualiteiten en relevante ontwikkelingen.”

Tips voor nadere regels

De commissie-DeCloe gaf Valkenswaard ook een aantal tips hoe de gedragscode te actualiseren met het toevoegen van een aantal regels over:

• Het voorkomen van (de schijn van) corruptie (een raadslid mag zijn invloed en stem niet laten kopen of beïnvloeden door geld, goederen of diensten die hem zin gegeven of hem in het vooruitzicht zijn gesteld)
• Het aannemen van faciliteiten en diensten
• Het gebruik van gemeentelijke faciliteiten en financiële middelen, zoals het gebruik van de fractiekamer, laptop en tablet
• De onderlinge omgang en gedrag tijdens vergadering (respectvol met elkaar omgaan)

Meer informatie

Aanbevelingen over rechtbescherming en integriteit vind je in het rapport Groter dan ik ben. Meer over wat je als raad bij de start van de nieuwe raadsperiode kunt doen, zoals met elkaar afspreken hoe om te gaan met agressie, intimidatie en geweld, zie je in de raadstegels