Raadsleden regio Den Haag slaan handen ineen op jeugdzorg

De raadsleden van tien gemeenten in de regio Haaglanden hebben sinds deze zomer een informele vorm van samenwerking om meer grip en controle te krijgen op de jeugdzorg. Er is een whatsapp-groep gemaakt met de betreffende raadsleden zodat er snel en informeel informatie kan worden uitgewisseld over zienswijzen, raadsvragen, moties en amendementen.

“Het eerste resultaat hiervan is dat we amendementen van elkaar hebben overgenomen op de zienswijze op de begroting van het inkoopbureau. Ook hebben we informatie gedeeld over een mogelijke rechtsgang van twee jeugdzorginstellingen die het niet eens waren met het tenderproces. Dit heeft de verantwoordelijke wethouders laten zien dat wanneer er dergelijk nieuws bekend wordt dit proactief en direct met de gemeenteraden moet worden gedeeld. Door onze samenwerking als raadsleden konden over dit onderwerp direct vragen worden gesteld vanuit verschillende gemeenteraden aan de wethouders over waarom dit soort informatie nog niet was gedeeld”, vertelt Martine Koopman, D66-raadslid in Rijswijk en een van de initiatiefneemster voor het zogeheten informeel Platform H10 jeugd van raadsleden in de Haagse regio.

Ongenoegen van raadsleden

De aanleiding voor het vormen door raadsleden van het Platform H10 Jeugd was het ongenoegen van raadsleden over late informatie en het gebrek aan invloed op regionale besluitvormingstrajecten. “Zienswijzen van de raad werden niet eens beantwoord, zelfs niet toen een van de gemeenteraden (Pijnacker-Nootdorp) de begroting afkeurde”.

Een drietal raadsleden uit Pijnacker-Nootdorp, Rijswijk en Zoetermeer (Sylvia Markerink, Martine Koopman en Cora Huijbens) nam daarom in 2018 het initiatief om een motie te schrijven die opriep om een regionale werkgroep te vormen. Zes van de tien Haaglandse gemeenten (Leidschendam-Voorburg, Pijnacker-Nootdorp, Rijswijk, Wassenaar, Westland en Zoetermeer) namen de motie aan. De overige vier gemeenteraden brachten om verschillende reden de motie niet in stemming.

De startbijeenkomst vervolgens op 5 juni 2019, georganiseerd door de initiatiefnemers, kende een grote opkomst van maar liefst 36 raadsleden en leidde dus tot de oprichting van het Platform H10 Jeugd. ‘’Doel van een regionale werkgroep is om een betere onderlinge samenwerking te krijgen voorafgaand aan besluitvorming, zodat we meer grip op de regionale inkoop en de bijbehorende regionale samenwerking krijgen, we door samenwerking een regionale overlegpositie krijgen om effectiever invloed op besluitvorming te hebben en we eerder geïnformeerd en betrokken willen worden bij de belangrijke transformatie die er in de jeugdzorg plaats vindt.”

In gesprek

De afspraak is gemaakt dat er drie keer per jaar ook een bijeenkomst van en voor raadsleden wordt gehouden. Op 18 september is de tweede bijeenkomst voor de raadsleden van het Platform H10 Jeugd. De directeur van de H10 inkooporganisatie gaat dan in gesprek met de raadsleden. “We gaan ook kijken hoe we de informatievoorziening aan de raden beter vorm kunnen geven.”

De ondersteuning voor de bijeenkomsten wordt gedaan door de griffies. Sinds kort hebben ook de commissiegriffiers binnen de H10 voor jeugdzorg en sociaal domein een eigen netwerkoverleg, waardoor ook daar het belang van goede informatievoorziening niet alleen met stukken van de eigen raad, maar ook uit de regio heel belangrijk is. “We zijn dus net pas begonnen, maar het is een grote stap om op deze manier als raden beter in positie te zijn om goede besluiten te nemen en meer regie op het proces te krijgen”’, aldus raadslid Koopman.

Regionale raadscommissie

Om raadsleden meer grip en controle op regionale samenwerking te bieden, wil de minister dat er gezamenlijke raadscommissies komen. “Onze regionale samenwerking verloop deels via een bedrijfsvoeringsorganisatie (Inkoopbureau) en deels via een netwerkorganisatie (beleidsvoorbereiding Jeugd) en dan werkt een raadscommissie met een representatie uit iedere raad waarschijnlijk niet omdat die alleen over formele samenwerking zal gaan en dit een collegeregeling is. Steeds meer eisen aan de toegang lokaal voor jeugdzorg komen door regionale beleidsafspraken, omdat dat zorgt voor verdere standaardisatie en kostenbesparing. Dat wordt wel regionaal afgestemd, maar wij komen als raden pas aan het eind van het plan er mee in aanraking. Door er nu eerst een brede informeel platform van te maken, denken we snel alle woordvoerders te bereiken, waardoor we beter in staat zullen zijn meer zelf de agenda te kunnen beïnvloeden”.

Meer informatie 

De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden heeft in het verleden meerdere onderzoeken en handreikingen gepubliceerd waarmee raadsleden meer grip kunnen krijgen op regionale samenwerkingsverbanden. Zo verscheen in 2018 het rapport ''Raadslid, Raad en Regionale samenwerking'' waarin best practices beschreven worden van gemeenteraden die goed op weg zijn om hun rol binnen de gemeenschappelijke regeling te pakken. Daarnaast geeft de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden in 2017 in het rapport ''Greep op het ongrijpbare'' aandacht aan de nieuwe vormen van samenwerkend besturen en worden er verschillende goede praktijkvoorbeelden gedeeld.