Raadsleden vertrouwenscommissie hebben mogelijkheid burgemeestersbenoemingen doorgang te verlenen in coronatijd
Meerdere gemeenteraden waren in 2020 voornemens de procedure om een nieuwe burgemeester te benoemen te starten of af te ronden. Ondanks het feit dat veel raden er vanwege de maatregelen omtrent het coronavirus voor gekozen hebben om deze procedure uit te stellen, hebben de raadsleden in de vertrouwenscommissies samen met de commissaris van de Koning de mogelijkheid om de procedure doorgang te verlenen.
Meer informatie over lokale democratie en het coronavirus vindt u onder andere op de speciale pagina van Democratie in Actie.
Vanwege de tussenkomst van de ‘coronacrisis’ en de bijkomende maatregelen hebben veel gemeenten ervoor gekozen de procedure voor het kiezen en benoemen van een nieuwe burgemeester uit te stellen. In de gemeente Heerlen wordt bijvoorbeeld gezegd dat men het niet verantwoord vindt om in grotere groepen fysiek bij elkaar te komen, noch om digitaal burgemeesterskandidaten te leren kennen. Middels digitale bijeenkomsten is het lastiger strikte vertrouwelijkheid te garanderen en bovendien is persoonlijk contact met kandidaten belangrijk om van hen een goede indruk te krijgen.
Hetzelfde besluit is genomen in veel andere gemeenten, zoals Koggenland, Hardenberg, Oudewater, Gennep en Wageningen. Dit betekent dat burgemeesters, ook waarnemende burgemeesters, langer aan zullen blijven en eventueel later met pensioen zullen gaan dan voorgenomen. Zo blijft waarnemend burgemeester Emile Roemer van Heerlen langer aan en zal burgemeester Geert van Rumund van Wageningen zijn pensioen uitstellen tot 1 juni 2021.
Wel doorgang
De zoektocht naar een nieuwe burgemeester ligt echter niet overal stil. Jaap Smit, Commissaris van de Koning in Zuid-Holland, heeft na overleg met de vertrouwenscommissies van Zoeterwoude, Den Haag en Zoetermeer besloten de procedure voor de burgemeestersbenoeming voort te zetten. Deze gemeenten zijn voornemens om de benoemingsprocedure af te ronden voor het zomerreces van 2020. Ook in Schouwen-Duiveland zal, zoals beoogd, op 12 mei een nieuwe burgemeester aantreden.
Spoedwet digitale besluitvorming
De Eerste Kamer heeft op dinsdag 7 april bovendien ingestemd met de spoedwet digitale besluitvorming voor decentrale overheden. Met deze wet kunnen gemeenteraden, provinciale staten, waterschappen en eilandsraden tijdelijk via een digitale vergadering rechtsgeldige besluiten nemen. In eerste instantie geldt de wet tot 1 september dit jaar met de mogelijkheid om deze herhaaldelijk met maximaal 2 maanden te verlengen.
Normaliter is digitale besluitvorming juridisch niet mogelijk. De spoedwet regelt een tijdelijke uitzondering hierop zolang een openbare fysieke vergadering niet of niet goed mogelijk is in verband met de adviezen van het RIVM.
Openbaarheid van vergadering
In de wet staan eisen waaraan de digitale beraadslaging en besluitvorming moet voldoen. Voorwaarde is dat de openbaarheid van vergaderingen behouden blijft via een openbare videoverbinding. Daarvoor moet het gebruikte systeem bij alle deelnemers beschikbaar zijn en moeten zij voor de voorzitter, elkaar en het publiek herkenbaar zijn.
In de wet is ook geregeld dat voor benoemingen van wethouders en gedeputeerden gebruik gemaakt kan worden van een vorm van briefstemmen. Dit in verband met de geheimhouding die rust op stemmingen over personen.
Om de volledige wet na te lezen kunt u deze hieronder downloaden (pdf):