Raadsleden vrezen chaos bij invoering Omgevingswet

Bijna de helft van de raadsleden (ruim veertig procent) vreest chaos na de invoering van de Omgevingswet per 1 juli 2022. Er is tegelijkertijd grote verdeeldheid onder raadsleden over de invoeringsdatum van de Omgevingswet. Bijna de helft (45 procent) wil vasthouden aan 1 juli 2022. Ruim een derde deel (36 procent) is voor nieuw uitstel.

Dit blijkt uit een Raadsledenonderzoek van Binnenlands Bestuur dat afgelopen twee weken in samenwerking met de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden is gehouden over de invoering van de Omgevingswet. Slechts krap een kwart (28 procent) van de raadsleden denkt dat het allemaal wel los zal lopen. Opvallend is ook dat 40 procent van de raadsleden van mening is dat gemeenten na de eerdere decentralisaties in het sociaal domein de invoering van de nieuwe Omgevingswet er niet bij kunnen hebben.

Uitstel

‘Wanneer bijna de helft van de raadsleden chaos vreest, is de vraag of het verstandig is om koste wat het kost vast te houden aan 1 juli’, zegt Bahreddine Belhaj, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden. ‘Wij denken dat niemand bij chaos is gebaat. Ook gezien de onduidelijkheid over de digitale processen en de kosten die er mee zijn gemoeid, lijkt ons uitstel verstandiger. Bovendien biedt dat de nieuwe gemeenteraden beter de kans om te ontdekken wat het effect van de Omgevingswet is op de relatie tussen raad en inwoners.’
 

Grootste twijfel

De grootste twijfel of de geplande invoeringsdatum een haalbare kaart is, zit bij kleinere en middelgrote gemeenten (tussen de 20.000 en 100.000 inwoners). Daar houden voor- en tegenstemmers onder de raadsleden elkaar vrijwel in balans. Bij de kleinste gemeenten (tot 20.000 inwoners) winnen de voorstemmers overtuigend, maar loopt ook het percentage dat het nog niet weet op tot een kwart. De meeste steun voor invoering van de Omgevingswet per 1 juli 2022 is te vinden onder de 100.000+gemeenten: iets meer dan de helft (52 procent) van raads­leden van deze gemeenten staat achter de nu geplande invoeringsdatum.

Geen uitstel

Naast de grootte van hun gemeente weegt de politieke voorkeur van raadsleden sterk mee in hun oordeel. Supporters van snelle invoering zitten vooral onder raadsleden van D66, CDA en ChristenUnie: meer dan de helft van hen wil nu geen uitstel meer. PvdA-raadsleden hebben de meeste bezwaren tegen de huidige invoeringsdatum, op de voet gevolgd door die van GroenLinks. Raadsleden van lokale partijen en de VVD lopen op dit punt ruwweg in de pas met de gemiddelde uitkomsten van het onderzoek.

Verkiezingen

Het door de raadsleden veruit meest aangehaalde bezwaar tegen de huidige invoeringsdatum is dat die te dicht op de gemeenteraadsverkiezingen van komend voorjaar zit (66 procent). Een ander vaak aangehaald bezwaar is dat de raad de financiële consequenties van de Omgevingswet slecht kan overzien. Het gebrekkig fungerende digitale stelsel, door onder meer Kamerleden gezien als voornaamste obstakel van de wet, komt voor de raadsleden pas op de vijfde plaats qua bezwaren. Nog na de vertraging die de wet mogelijk voor de woningbouw gaat opleveren en de vereiste cultuuromslag die er binnen de gemeente voor is vereist.

Urgentie

Bij diegenen die willen vasthouden aan de huidige invoeringsdatum springen er twee argumenten duidelijk uit. Nieuw uitstel, het zoveelste, zal de urgentie om in de gemeentehuizen aan de wet te blijven werken doen wegebben (62 procent). Verder zal de wet de relatie tussen de raad en de inwoners straks verder versterken.

Meer informatie

Gemeenteraad afwezig bij keuzes over warmtetransitie 

Omgevingswet zet gemeenteraad voor het blok 

Maak als raad lijst van activiteiten voor invoering omgevingswet

Meer informatie over hoe om te gaan met de Omgevingswet is ook te vinden op de digitale leeromgeving voor raadsleden en voer zoekwoord Omgevingswet in.