Raadslid en minderjarig, hoe zit dat?
De net 18 jaar geworden Ebie Peeters wordt op 12 maart geïnstalleerd als raadslid in de gemeente Peel en Maas. Daarmee wordt ze het jongste raadslid van Nederland. Dit is een jaar na de gemeenteraadsverkiezingen waar zij als 17-jarige met 228 voorkeursstemmen werd gekozen. Met haar 17 jaar was ze te jong om zelf te mogen stemmen, maar ze kon wel verkozen worden als raadslid. Toch mocht ze nog niet de gemeenteraad in. Hoe kan dat? Hoe zijn de regels voor minderjarigen?
Om raadslid te mogen zijn, moet er aan een aantal criteria zijn voldaan. Dit staat in artikel 10 van de Gemeentewet beschreven: “Voor het lidmaatschap van de raad is vereist dat men ingezetene van de gemeente is, de leeftijd van achttien jaar heeft bereikt en niet is uitgesloten van het kiesrecht.”
Duidelijk is dat Ebie Peeters tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2018 niet aan deze criteria voldeed. Ze was nog maar 17 jaar en daarom ook uitgesloten van het kiesrecht. De vraag is nu: waarom zou een partij haar toch wel op de kieslijst zetten?
Op de kandidatenlijst
Het antwoord op deze vraag is terug te vinden in artikel H7 van de Kieswet: “De naam van een kandidaat mag niet voorkomen op een lijst, indien de kandidaat tijdens de zittingsperiode van het orgaan waarvoor de verkiezing zal plaatshebben, niet de voor de zitting nemen in dat orgaan vereiste leeftijd zal bereiken.”
De crux zit hem in het laatste deel. Dit artikel uit de kieswet beschrijft dat een individu die zich verkiesbaar stelt voor een openbaar ambt de minimale vereiste leeftijd voor dat ambt gedurende de ambtsperiode moet hebben bereikt. In het geval van Ebie Peters geldt dat zij voor het einde van deze gemeenteraadsperiode, dat is voor maart 2022, de leeftijd van 18 jaar moet hebben bereikt. Zolang dat het geval is, kunnen ook minderjarigen op de kieslijst worden gezet en kunnen ook zij gekozen worden. Wel worden zij pas geïnstalleerd op het moment dat ze 18 zijn geworden. In het voorjaar van 2022 zijn er weer gemeenteraadsverkiezingen. Een kandidaat moet dan dus minimaal 14 jaar oud zijn.
Linde van Dijk afgelost als jongste raadslid van Nederland
Als Ebie Peeters straks in maart wordt beëdigd als raadslid zal ze Linde van Dijk aflossen als jongste raadslid van Nederland. Echter kan ze maar een week van deze 'titel' genieten, totdat de eveneens 18-jarige Gabriëlle Geerts op 19 maart als raadslid wordt geïnstalleerd in de gemeente Rhenen.
Linde van Dijk werd op 13 juli 2018 op 18-jarige leeftijd beëdigd als raadslid in Kampen namens haar partij Gemeente Belang Kampen.
Als ervaringsdeskundige van hoe het is om het jongste raadslid van Nederland te zijn, weet Linde van Dijk precies wat Ebie Peeters allemaal te wachten staat. In gesprek met de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden vertelt ze dat ze het spannend en soms moeilijk vond om als jonkie in de arena van de raad te stappen, ondanks de vele positieve reacties die ze had ontvangen. Onervaren met alle moeilijke politieke woorden die in de raad naar haar hoofd werden geslingerd, was ze gedwongen om zich in korte tijd in veel informatie te verdiepen. Gelukkig, zo vertelde ze, had ze daarbij veel hulp van haar partij.
De tip die ze Ebie daarom ook mee wil geven, is dat ze zich niet van de wijs moet laten brengen van alles was in korte tijd op haar af zal komen. Ze moet haarzelf blijven en vooral rustig de tijd nemen voor alles.
