Rekenkamers met raadsleden kunnen goed functioneren

Rekenkamers kunnen goed functioneren wanneer er ook raadsleden in plaatsnemen. Dit blijkt uit de vele reacties met voorbeelden die zijn binnengestroomd na de oproep van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden dat gemeenteraden zelf de inrichting moeten kunnen bepalen van hun lokale rekenkamer.

De rekenkamercommissie van de vijf gemeenten van de Hoeksche Waard laat in een reactie weten dat al sinds 2006 ervoor is gekozen een gezamenlijke rekenkamerfunctie uit te voeren. Deze bestaat uit vijf raadsleden (uit elke gemeente één) en staat onder leiding van twee externen. Deze rekenkamercommissie functioneert al bijna tien jaar succesvol door de binding die de commissie heeft bij wat er in de Hoeksche Waard speelt. Raadsleden spelen hierbij een cruciale verbindende rol.

Een ander voorbeeld waar een rekenkamer met raadsleden goed werkt is de gemeente Velsen. Daar vaardigt elke fractie een raadslid af voor de rekenkamer die wordt voorgezeten door een onafhankelijke voorzitter. Een raadslid van die rekenkamercommissie laat weten dat zij een nog grotere slagkracht hebben dan naburige rekenkamers die alleen onafhankelijke leden hebben. De rekenkamercommissie functioneert goed, er wordt naar tevredenheid samengewerkt en er komen waardevolle resultaten uit de onderzoeken.

In Zwijndrecht bestaat de rekenkamercommissie uit een meerderheid aan raadsleden aangevuld met enkele externe leden. Al jarenlang functioneert deze commissie al naar tevredenheid van de raad. Omdat dit al jarenlang goed functioneert heeft deze rekenkamercommissie besloten het lidmaatschap van de Nederlandse Vereniging van Rekenkamers te stoppen. Deze vereniging vindt namelijk dat raadsleden geen meerderheid mogen vormen in Rekenkamercommissies, ondanks de vele voorbeelden van gemeenten waar dit wel goed functioneert.

Voorwaarden

Er zijn ook raadsleden die positief reageren op het actieplan van minister Plasterk van Binnenlandse Zaken om raadsleden uit rekenkamers te weren, want zij vinden dat de rekenkamer de raad moet adviseren en dit onafhankelijk moet doen. Dit kan niet wanneer er raadsleden plaatsnemen in rekenkamercommissies, omdat er dan risico is op politieke kleuring. Ook heeft de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden reacties gekregen uit gemeenten waar het budget voor de Rekenkamer op nul euro is gesteld. Uit deze gemeenten kreeg de vereniging pleidooien om onafhankelijke rekenkamers in te stellen. Andere raadsleden vinden dat er voorwaarden aan moeten zijn verbonden als er geen raadsleden meer plaats mogen nemen in rekenkamercommissies. Zo zou het Rijk meer geld beschikbaar moeten stellen aan gemeenteraden om professionele mankracht voor rekenkameronderzoek in te huren.

Leidraad

De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden heeft het voornemen om, daar waar nodig en wenselijk in samenwerking met de Nederlandse Vereniging van Rekenkamers, een leidraad op te stellen die gemeenteraden helpt de rekenkamer zo in te richten dat die effectieve en doelmatige ondersteuning biedt op de controlerende taak en voldoet aan de kwaliteitseisen die de gemeenteraad verlangt van de rekenkamer. Raadsleden worden daarom uitgenodigd om goede voorbeelden te delen en concrete suggesties voor de leidraad aan te leveren via info@raadsleden.nl