Religieuze variant eed raadsleden verboden
Raadsleden mogen niet zelf een variant op de eed of belofte kiezen, ook niet om religieuze redenen. In alle gevallen dienen zij conform het geldende wettelijke voorschrift de eed uit te spreken.
Dat antwoordt minister Bruins Slot (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) op Kamervragen. Ambtenaren en militairen mogen bij het afleggen van de eed zweren bij Allah. De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden vindt dat dit wettelijk gelijkgetrokken kan worden, omdat anders sprake zou zijn van rechtsongelijkheid.
Raad van State
Dat de wetgever voor raadsleden geen ruimte voor afwijking biedt, is door de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State bevestigd. “Dat onderstreept zowel het bijzondere karakter als de herkenbaarheid, welke ik beide van belang vind”, aldus de minister in antwoord op Kamervragen van onder meer de SGP.
Wijzen op verplichting
De gemeenteraad, en de burgemeester in het bijzonder, moet er op toezien dat de juiste formulering wordt gebruikt. Bruins Slot wil in de voorlichting bij verkiezingen nog eens wijzen op de verplichting en de correcte formulering. Is daar niet aan voldoen, dan moet de burgemeester, als voorzitter van de raad, raadsleden erop wijzen dat opnieuw de eed of belofte moet worden afgelegd.
Grote consequenties
Wordt dit niet hersteld, dan kan dat grote consequenties hebben. Besluitvorming waar de persoon in kwestie aan heeft deelgenomen, kan worden voorgedragen voor schorsing en vernietiging, of kan ter beoordeling aan de rechter worden voorgelegd. "De verkeerd beëdigde raadsleden zijn raadsleden met een vormgebrek: ze zijn nog niet geldig beëdigd. Als zo’n raadslid meestemt, kleeft er dus ook een gebrek aan het besluit”, aldus Geerten Boogaard, bijzonder hoogleraar decentrale overheden aan de Universiteit Leiden.
Allah in plaats van God
Aanleiding voor de Kamervragen was onder meer de installatie van kandidaat-raadsleden in Bergen op Zoom en Tilburg. “U mag in plaats van de Naam van God ook die van Allah noemen”, zei burgemeester Frank Petter van Bergen op Zoom vlak voor de installatie van zijn nieuwe gemeenteraad. De raadsleden deden dat vervolgens. De gemeenten zijn daarna via de provincie geïnformeerd dat dit niet mocht. De raadsleden in kwestie hebben de eed of belofte inmiddels opnieuw afgelegd.
Vereiste
De eed of belofte (volgens artikel 14 Gemeentewet) is een zogeheten 'constitutief vereiste' voor raadsleden, om hun functie te kunnen uitoefenen. Is aan dat vereiste niet voldaan, dan is de beëdiging ongeldig en kan door het raadslid niet worden deelgenomen aan de beraadslaging en besluitvorming.
